Agenda and minutes

Dim

Cafodd Mr Mitchell ei ethol yn Gadeirydd y Pwyllgor Safonau.

Cafodd Mr Watkins ei ethol yn Is-gadeirydd y Pwyllgor Safonau.

Dim

Cytunwyd:

Cymeradwyo’r Cofnodion yn gofnod gwir a chywir.

Dim

Cadarnhaodd Pennaeth y Gyfraith a Rheoleiddio fod y Pwyllgor wedi hysbysebu dwy swydd wag ar y wefan ac mewn papurau newydd lleol a chafwyd 14 cais gyda 5 o bobl ar y rhestr fer ar gyfer cyfweliad.

Argymhellodd Pennaeth y Gyfraith a Rheoleiddio i'r panel ddewis dau ymgeisydd addas mewn cyfweliad yn hytrach na mynd trwy ail broses recriwtio. Byddai'r ymgeisydd cyntaf a benodir yn disodli rôl Mr Westwood a byddai'r ail ymgeisydd yn cael ei benodi dros dro felly byddai'n gallu dechrau yn ei swydd ym mis Hydref pan oedd cyfnod Ms Britton yn y swydd wedi dod i ben.

Dywedodd y Cadeirydd fod y Cod Ymddygiad Gweithwyr wedi'i gyflwyno i'r Pwyllgor Safonau yn flaenorol. Dywedodd Pennaeth y Gyfraith a Rheoleiddio y bu sawl blwyddyn ers cyflwyno'r Cod Ymddygiad a'r diwygiad diwethaf oedd 2018/19. Dywedodd Pennaeth y Gyfraith a Rheoleiddio y bu archwiliad corfforaethol diweddar, a gododd fod angen diweddaru'r Cod Ymddygiad Gweithwyr o ran newidiadau i ddeddfwriaeth. Mae AD wedi diweddaru'r cod a chynhaliwyd ymgynghoriadau â staff ac Undebau Llafur.

Mae hefyd wedi'i gyflwyno i'r Cyd-gr?p Cyswllt Gweithwyr ac mae wedi'i gytuno gyda'r Undebau Llafur cydnabyddedig. Fe'i cyflwynwyd i'r Pwyllgor Safonau fel y gall y Pwyllgor argymell yn ffurfiol ei fabwysiadu i'r Cyngor llawn. Yna byddai'r Cod Ymddygiad yn cael ei gynnwys fel rhan o Gyfansoddiad y Cyngor.

Eglurodd Pennaeth y Gyfraith a Rheoleiddio fod y Cod Ymddygiad diwygiedig wedi ei gyflwyno i'r Pwyllgor Safonau oherwydd rôl y Pwyllgor o ran monitro'r Cod Ymddygiad Aelodau a sut y mae'n cysylltu â chysylltiadau swyddogion.

Dywedodd y Cynghorydd Wilcox ei bod yn teimlo ei bod yn bwysig iawn bod gweithwyr y Cyngor yn cael eu cynnwys a'u cefnogi yn yr un modd a dyna pam mae’r ddeddfwriaeth a gyflwynwyd mor hanfodol ac nad oedd unrhyw ardaloedd llwyd. Dywedodd y Cynghorydd Wilcox hefyd y byddai'r ddeddfwriaeth yn helpu gweithwyr y Cyngor i deimlo eu bod yn cael eu cefnogi a theimlo'n gryfach a bod croeso mawr i'r ddeddfwriaeth.

Teimlai Dr Worthington ei bod yn gyfres gyflawn a chynhwysfawr o safonau.

Argymhellodd y Cadeirydd i Bennaeth y Gyfraith a Rheoleiddio adrodd yn ôl i AD ei bod yn ddogfen dda iawn.

Cytunwyd:

Cymeradwyodd y Pwyllgor Safonau y Cod Ymddygiad Gweithwyr diwygiedig ac argymhellodd ei fabwysiadu i'r Cyngor.

Cadarnhaodd Pennaeth y Gyfraith a Rheoleiddio fod y canllawiau wedi'u dosbarthu’n flaenorol. Roedd yn gyfnod byr iawn o ran yr ymgynghoriad a dyma'r canllawiau diwygiedig yr oedd yr Ombwdsmon yn ymgynghori arnynt, o ran y Cod Ymddygiad ar gyfer Cynghorwyr Dinas a Chynghorwyr Cymuned.

Oherwydd bod y cyfnod ymgynghori wedi cau cyn y cyfarfod, cafodd ei ddosbarthu i Aelodau'r Pwyllgor er gwybodaeth. Fe'i dosbarthwyd hefyd i holl Glercod y Cynghorau Cymuned ond ni ddaeth unrhyw sylwadau yn ôl oddi wrthynt.

Nid yw'r canllawiau wedi newid llawer o ran sylwedd ond roedd yna fwy o enghreifftiau ymarferol wedi'u cynnwys ar y diwedd yn seiliedig ar achosion blaenorol, a oedd yn ganllaw defnyddiol i Gynghorau o ran ymarferoldeb y Cod.

Dywedodd y Cadeirydd ei fod wedi edrych ar rai o'r enghreifftiau a chytunodd ei fod yn ddefnyddiol iawn. Dywedodd y Cadeirydd fod y cyfan yn clymu'n dda gyda'i gilydd bod Cod Ymddygiad bellach i weithwyr ac i Gynghorwyr a Chynghorau Cymuned.

Holodd y Cynghorydd Wilcox a oedd gan y clercod unrhyw awdurdod i gyflwyno unrhyw sylwadau ar y Cod Ymddygiad. Cadarnhaodd Pennaeth y Gyfraith a Rheoleiddio pan anfonwyd y Cod Ymddygiad allan, gofynnwyd i'r Clercod ymgynghori â'u Cynghorwyr Cymuned i gyflwyno unrhyw sylwadau oedd ganddynt, ond ni chafwyd dim. Tybiwyd bod y Cynghorau Cymuned yn fodlon â'r canllawiau. 

Cadarnhaodd Pennaeth y Gyfraith a Rheoleiddio fod yr adolygiad diwethaf o God Ymddygiad Cymru yn 2016 a chwblhawyd y Cod Ymddygiad gwreiddiol yn 2008. Roedd Llywodraeth Cymru yn edrych eto ar y Cod Ymddygiad a phe bai adolygiad yn cael ei gynnal, byddai'n cael ei adolygu cyn mis Mai nesaf 2022 ar gyfer Etholiadau'r Cyngor lleol. Ategwyd mai canllawiau ar y cod presennol fel y mae ar hyn o bryd oedd hyn ac felly gall newid rhwng nawr a mis Mai nesaf 2022.

Gofynnodd y Cynghorydd Hourihane a fyddai gan unrhyw god ymddygiad newydd sancsiynau gorfodi i'w gosod ar rai Cynghorau Cymuned a fethodd â chofrestru ar gyfer y Cod. Cadarnhaodd Pennaeth y Gyfraith a Rheoleiddio mai cod gorfodol oedd hwn sy'n berthnasol yn awtomatig i gynghorau cymuned a bod sancsiynau eisoes am beidio â chydymffurfio.

Nodwyd yr adroddiad.

The Monitoring Officer will report on any complaints received since the last meeting.

Adroddodd Pennaeth y Gyfraith a Rheoleiddio fod y ddwy g?yn i'r Ombwdsmon a adroddwyd yn flaenorol yn dal i fynd rhagddynt ac nad oedd penderfyniad wedi'i wneud ynghylch a ddylid ymchwilio iddynt.

Ers y cyfarfod diwethaf, cyflwynwyd 8 cwyn arall i'r Ombwdsmon, 1 yn ymwneud â Chynghorydd Dinas a'r 7 arall yn gwynion am gynghorwyr cymuned.

Nid oedd y g?yn yn erbyn y cynghorydd Dinas wedi ei derbyn ar gyfer ymchwiliad gan ei bod yn ymwneud â methiant honedig i ymateb i e-byst, ac nid oedd hyn yn torri'r Cod.

Roedd tri o'r cwynion yn erbyn cynghorau cymuned wedi eu gwrthod hefyd. Ni ymchwiliwyd i un g?yn gan nad oedd tystiolaeth o dorri'r cod mewn cysylltiad â sut y cadeiriwyd cyfarfod y cyngor cymuned. Nid oedd dau g?yn wedi eu derbyn ar gyfer ymchwiliad, er bod tystiolaeth o ddiffyg parch, oherwydd nad oedd yr Ombwdsmon yn teimlo bod y toriad yn ddigon difrifol ac nad oedd er budd y cyhoedd i ymchwilio. Fodd bynnag, byddai'r ombwdsmon yn ysgrifennu at y ddau gynghorydd cymuned dan sylw i'w hatgoffa o'u dyletswyddau o dan y Cod i ddangos parch ac ystyriaeth i eraill a pheidio â dwyn anfri ar eu swydd fel cynghorwyr.

Dywedodd Pennaeth y Gyfraith a Rheoleiddio fod nifer o faterion yn ymwneud â chynghorau cymuned a bod sawl clerc wedi ymddiswyddo.

Dywedodd John Davies fod CC Llangadwaladr Trefesgob wedi gwneud sawl cwyn ychydig fisoedd yn ôl ond nad oeddent wedi clywed dim.  Pan aeth y clerc ar drywydd hyn, dywedwyd wrthynt fod y cwynion wedi mynd i'r blwch e-bost sbam.  Gofynnodd a oes modd gwneud unrhyw beth am hyn. Dywedodd Pennaeth y Gyfraith a Rheoleiddio fod ffurflen gwyno ar-lein ar wefan yr Ombwdsmon y gellid ei chwblhau a'i chyflwyno'n electronig. Yna caiff y cwynion eu cydnabod a rhoddir cyfeirnod unigryw iddynt. Roedd hefyd yn credu mai dyma oedd cwyn y cyngor cymuned a adroddwyd y tro diwethaf ac, felly, roedd wedi ei derbyn a'i chofnodi gan yr Ombwdsmon.  Fodd bynnag, pe bai hon yn g?yn wahanol, dylai fod wedi ei chydnabod a chael cyfeirnod. Dylai'r clerc fynd ar drywydd hyn i wirio.

Gofynnodd John Davies a oedd unrhyw amserlenni penodol i'r Ombwdsmon ymateb. Dywedodd Pennaeth y Gyfraith a Rheoleiddio nad oedd unrhyw amserlenni penodol, er y dylai achwynwyr glywed gan yr Ombwdsmon o fewn 6-8 wythnos ynghylch a fydd ymchwiliad i'r g?yn. Fodd bynnag, os oedd ymchwiliad yn mynd i gael ei ymchwilio'n llawn, gall y broses honno gymryd hyd at 9-12 mis i'w chwblhau.

Gofynnodd John Davies a oedd unrhyw ffordd o herio penderfyniad ombwdsmon, gan fod rhai achwynwyr yn anhapus nad oedd ymchwiliad i'w cwynion.  Dywedodd Pennaeth y Gyfraith a Rheoleiddio nad oedd hawl pellach i herio a'r Ombwdsmon oedd y canolwr statudol terfynol ynghylch a ddylid ymchwilio i g?yn. Yr unig ffordd o herio ei benderfyniad fyddai drwy achos adolygiad barnwrol yn yr Uchel Lys ar bwynt cyfreithiol ac roedd hyn yn ddrud iawn.

Dim

15 Gorffennaf 2021

15 Gorffennaf 2021 am 5.30pm

Standards Committee, 15th April 2021 - YouTube

Pwyllgor Safonau, 15 Ebrill 2021 - YouTube