Agenda item

Gwahoddedigion:

Ed Pryce - Cyfarwyddwr Cynorthwyol y Gwasanaeth Cyflawni Addysg (GCA) Strategaeth a Pholisi

-          Marc Belli – Prif Bartner Gwella Ysgolion y Gwasanaeth Cyflawni Addysg (GCA)

Sharon Morgan - Prif Swyddog Addysg Cyngor Dinas Casnewydd

Sharon Davies - Prif Swyddog Addysg Cyngor Dinas Casnewydd

Rhoddodd Cyfarwyddwr Cynorthwyol y Gwasanaeth Cyflawni Addysg a'r Prif Swyddog Addysg drosolwg byr o'r adroddiad.

Gofynnodd yr Aelodau y canlynol:

·         Gofynnodd y Pwyllgor a yw'r gyllideb yn cael ei dadansoddi bob blwyddyn.

Eglurodd y Cyfarwyddwr Cynorthwyol Polisi a Strategaeth y Gwasanaeth Cyflawni Addysg (GCA): fod y gyllideb yn seiliedig ar fodel o 2012, gyda maint yr ysgol yn benderfynydd mwyaf y gyllideb, a ffactorau economaidd-gymdeithasol eraill hefyd yn chwarae rôl. Soniodd y Prif Swyddog Addysg fod y gyllideb yn cael ei phennu trwy'r Cytundeb Lefel Gwasanaeth (CLG), a chodir tâl, y mae'n rhaid i CDC ei dderbyn neu ei wrthod yn seiliedig ar ei fforddiadwyedd.

Eglurodd y pwyllgor mai'r gwasanaethau y talwyd amdanynt yw'r rhai y cânt eu darparu

Eglurodd y Cyfarwyddwr Cynorthwyol Polisi a Strategaeth y Gwasanaeth Cyflawni Addysg (GCA): Amlygodd Polisi a Strategaeth ei fod wedi aros yn gyson dros y 10 mlynedd diwethaf â faint y mae pob awdurdod lleol wedi cytuno i'w dalu. Eglurodd y Cyfarwyddwr Cynorthwyol Polisi a Strategaeth y Gwasanaeth Cyflawni Addysg (GCA): Amlygodd Polisi a Strategaeth arbedion effeithlonrwydd ymhellach i'r awdurdodau lleol eraill (ALl), cynigiwyd toriad o 10% gyda 3 yn cytuno i hyn i'r toriad hwn.

·         Gofynnodd y pwyllgor am adroddiadau posib i'w hadolygu. Nododd Cyfarwyddwr Cynorthwyol GCA fod adroddiadau'n cael eu rhannu gyda'r awdurdod lleol yn gyntaf ond y gellir eu cyflwyno i'r pwyllgor. Amlygodd y Prif Swyddog Addysg gyfarfodydd misol i sicrhau cefnogaeth o safon i ysgolion. Mae GCA wedi symud ffocws at astudiaethau hydredol ar effaith, gan werthuso ansawdd yr ysgol yn hytrach na chyrhaeddiad yn unig. Cefnogodd y Pwyllgor y dull sy'n canolbwyntio ar yr ysgol ac ymdrechion Llywodraeth Cymru i fonitro cynnydd plant.

·         Gofynnodd y Pwyllgor am wybodaeth am gyrhaeddiad disgyblion i fodloni meini prawf Gwerth am Arian GCA.

Eglurodd Cyfarwyddwr Cynorthwyol GCA fod asesiadau wedi'u datganoli i glystyrau o ysgolion a meysydd, gydag GCA â rôl yn eu datblygiad. Pwysleisiodd y Prif Bartner Gwella Ysgolion bwysigrwydd bod gan bob lleoliad gwricwlwm ac asesiadau wedi'u teilwra i ddysgwyr unigol. Mae sgôr Cap 9 yn dychwelyd i helpu i ddeall perfformiad yr ysgol. Defnyddiwyd graddau a bennwyd gan ganolfan neu a ragwelwyd oherwydd Covid-19. Nododd y Prif Swyddog Addysg fod gan gyrff llywodraethu fynediad at ddata a'u bod yn gyfrifol am ddal ysgolion yn atebol. Atgyfnerthwyd y gall ysgolion ddefnyddio'r data i gymharu'n breifat ond nid fel dull o gymharu'n gyhoeddus.

·         Holodd y Pwyllgor am broses hunanwerthuso GCA.

Eglurodd y Prif Swyddog Addysg fod yr agwedd gwerth am arian yn cael ei gwerthuso yn y cynllun busnes. Nododd Cyfarwyddwr Cynorthwyol GCA ddefnyddio system adborth cod QR ar gyfer gwerthusiadau hyfforddi athrawon, gyda thua 6,000 o werthusiadau wedi'u cynhyrchu. Cysylltir ag athrawon 6 mis yn ddiweddarach i gael adborth ar eu gwelliant, gyda chyfradd ymateb o 30%. Diolchodd y Pwyllgor i GCA am eu cefnogaeth i ysgolion.

·         Nododd y Pwyllgor atebolrwydd cynyddol llywodraethwyr ysgol a gofynnodd am hyfforddiant.

Eglurodd y Cyfarwyddwyr Cynorthwyol Polisi a Strategaeth GCA: fod hyfforddiant rhithwir wedi'i ddarparu dros y 18 mis diwethaf, ond yr her yw cael llywodraethwyr i fynychu gan mai dim ond dwy sesiwn sy'n orfodol. Bydd mwy o sesiynau rhithwir ac wyneb yn wyneb yn cael eu trefnu yn y dyfodol. Rhoddodd y Pennaeth Addysg fanylion sesiynau cynllunio datblygu ysgolion gyda chadeirydd llywodraethwyr a system hunanwerthuso adroddwyd ar gyfer sicrhau ansawdd, sy'n helpu ysgolion i werthuso a chynnal adroddiadau heb gynyddu lefel biwrocratiaeth.

·         Gofynnodd yr aelodau a oedd cynlluniau i ddatblygu cwricwlwm eraill ar gyfer ysgolion Gwent.

Eglurodd y Cyfarwyddwr Cynorthwyol Polisi a Strategaeth y Gwasanaeth Cyflawni Addysg (GCA): Ymatebodd Cwricwlwm Polisi a Strategaeth nad oes ganddyn nhw ddarlun llawn ar hyn o bryd ond mae eu tîm cwricwlwm bob amser yn chwilio am adnoddau. Eglurodd y Cyfarwyddwr Cynorthwyol Polisi a Strategaeth y Gwasanaeth Cyflawni Addysg (GCA): Amlygodd Polisi a Strategaeth hefyd fod adnoddau eu cwricwlwm ar wefan eu cwricwlwm a'u bod newydd gwblhau archwiliad o'r adnoddau sydd ar gael ar-lein. Fe wnaethant roi gwybod i'r pwyllgor ymhellach y gall eu tîm gynhyrchu adroddiad cryno ar gyfer y pwyllgor. Byddai'r Pwyllgor yn hoffi edrych ar archifau Gwent o ran adnodd i ysgolion yn ogystal â chludiant o ysgolion i archifau Gwent.

·         Gofynnodd y Pwyllgor sut mae polisïau cydraddoldeb ysgolion yn ymdrin â chyrhaeddiad ar draws gwahanol gefndiroedd.

Nododd Cyfarwyddwr Cynorthwyol y Gwasanaeth Cyflawni Addysg (GCA) fod eu tîm bach yn helpu awdurdodau lleol gyda pholisïau cydraddoldeb, a bod GCA yn edrych ar ddulliau ac arferion addysgu cywir. Dywedodd y Dirprwy Brif Swyddog Addysg fod GCA yn darparu dysgu ac adnoddau proffesiynol i ysgolion, tra bod y Pennaeth Addysg yn amlygu bod gan yr awdurdod lleol amrywiaeth o raglenni lles fel y rhai i fynd i'r afael â bwlio. Mae yna hefyd gyfarfod yn Ne-ddwyrain Cymru sy'n cynnwys arweinwyr cynhwysiant gan bob awdurdod lleol yn ogystal ag GCA. Tynnodd y Pennaeth Addysg sylw hefyd at y ffaith eu bod yn ymdrin â'r pwnc hwn yn ystod eu cyfarfod partneriaeth misol ac yn nodi bod y gwerth gorau am arian yn dod pan nad yw ymdrechion yn cael eu dyblygu.

·         Gofynnodd y Pwyllgor a oedd ystadegau ar berfformiad cydraddoldeb.

Eglurodd y Cyfarwyddwr Cynorthwyol Polisi a Strategaeth y Gwasanaeth Cyflawni Addysg (GCA): Dywedodd polisi a strategaeth fod yn yr ysgol ond nid oes angen. Mae'r Pennaeth Addysg yn disgwyl i bob ysgol werthuso grwpiau difreintiedig ar ba mor dda y maent yn ei wneud. Nododd y Dirprwy Brif Swyddog Addysg y dylid canolbwyntio ar gau'r bylchau mewn cyrhaeddiad a lefel o fewn yr amrywiol grwpiau o fewn ysgolion. Amlygodd y Pennaeth Addysg hefyd y dylai cynlluniau datblygu ysgolion adlewyrchu hyn yn y gweithgaredd gwerthuso monitro.

·         Gofynnodd y Pwyllgor a yw GCA yn cael adborth cadarnhaol gan benaethiaid.

Eglurodd y Cyfarwyddwr Cynorthwyol Polisi a Strategaeth y Gwasanaeth Cyflawni Addysg (GCA): Amlygodd Polisi a Strategaeth fod GCA yn derbyn 95% o adborth cadarnhaol gan staff ysgolion ac wedi cynnal arolwg penaethiaid 18 mis yn ôl gydag adborth cadarnhaol, ac mae disgwyl arolwg arall yn fuan. Mae gan GCA hefyd Gr?p Strategaeth Pennaeth sy'n cwrdd hanner tymor.

·         Ydy Penaethiaid yn adrodd yn ôl i Gasnewydd yn uniongyrchol?

Nododd y Dirprwy Brif Swyddog Addysg fod y tîm Addysg yn cyfarfod â phenaethiaid ysgolion y tu allan i gyfarfodydd eraill a arweinir gan sefydliadau, yn ogystal â chael eu gwahodd i'r mwyafrif o ddigwyddiadau a gynhelir gan yr ysgolion.

·         Gofynnodd y Pwyllgor am archwiliad gyda'r penaethiaid i gael ei archwilio. Cydnabu'r Prif Bartner Gwella Ysgolion (GCA) y cais a rhoddodd wybod i'r pwyllgor bod penaethiaid ysgol ar ddod yn fawr wrth godi eu barn neu eu pryderon. Roedd y Prif Bartner Gwella Ysgolion (GCA) yn gwerthfawrogi'r angen am archwiliad a chraffu, ond mae staff yr ysgol sydd wedi'u hailddatgan yn barod i fynegi eu barn. Cytunodd y Pwyllgor fod staff yr ysgol yn rhagweithiol iawn.

Diolchodd y Pwyllgor i'r swyddogion am fynychu.

Casgliadau

·       Dymunai'r Pwyllgor ddiolch i'r GCA a'r swyddogion am eu gweithredoedd cadarnhaol iawn wrth gefnogi ysgolion a welir yn eang yng nghyfarfodydd llywodraethwyr ysgolion yn ogystal ag yn adroddiad yr GCA ei hun. Canmolodd yr aelodau arddull newydd yr adroddiad, ac roeddent yn falch o'r data o fewn. Roedd yr Aelodau'n teimlo eu bod yn dawel eu meddwl gan atebion y bartneriaeth, yn ogystal â dyfnder y prosesau a ddisgrifiwyd. Codwyd ymholiad am y camau y mae GCA yn eu cymryd i helpu i ddatblygu deunyddiau i'w defnyddio yn y cwricwlwm newydd ac mae'r Aelodau'n gofyn am gael rhagor o wybodaeth am hyn.

·       Gwnaeth y Pwyllgor sylw hefyd am y cod QR a roddwyd gan y Rheolwr GCA, a theimlai fod hon yn ffordd arloesol o gasglu adborth gan Aelodau, Athrawon a defnyddwyr gwasanaethau eraill ynghylch y Cynllun Busnes.

·         Gofynnodd y Pwyllgor a yw'r adroddiadau 'Ystadegau a straeon' yn cael eu dosbarthu i aelodau'r pwyllgor.

·         Hoffai Aelod o'r Pwyllgor gynnal archwiliad annibynnol yn erbyn GCA a fyddai'n rhoi cyfle i Benaethiaid roi adborth uniongyrchol i Gyngor Dinas Casnewydd. Gallai hyn gael ei anfon at Benaethiaid yn uniongyrchol gan CDC a gellid ei ddychwelyd heb i'r Pennaeth orfod cyhoeddi ei enw a'i ysgol i helpu'r Pwyllgor i gael darlun cywir o'r lefel gwasanaeth y mae GCA yn ei darparu.