Agenda item

Cyflwynodd yr Arweinydd i’r cydweithwyr yn y Cabinet, yr adroddiad nesaf mewn perthynas â Phont Basaleg. Rhoddodd yr adroddiad gefndir i'r gwaith a wnaed ers nodi'r diffygion adeileddol yn y bont, a manylion a chanlyniadau ymarfer arfarnu opsiynau a gynhaliwyd.

Nod yr adroddiad oedd nodi'r angen am adeiledd newydd, cytuno mai Opsiwn 3, sef pont all-lein newydd, ond a oedd yn agos, oedd yr opsiwn a ffafriwyd a chytuno a nodi'r asesiad Arweiniad ar Arfarnu Trafnidiaeth Cymru (WelTAG) a oedd ei angen i gynorthwyo gyda hyn a helpu i sicrhau cyllid allanol.

Roedd Pont Basaleg yn dioddef o ddifrod sgwriad, a arweiniodd at ei chau’n frys. Ar ôl ei chau, cafodd gwaith sefydlogi ei wneud, a chafodd y bont ei hagor i gerddwyr. Ers hynny, yn anffodus, oherwydd cyflwr y bont, daethpwyd i'r casgliad nad oedd y gwaith o atgyweirio ac adsefydlu'r adeiledd yn bosibl.

Ar y sail honno, edrychodd y swyddogion ar nifer o opsiynau i ddelio â'r mater hwn ac roeddent yn ceisio datblygu opsiwn a fyddai'n golygu gosod pont newydd yn lle'r bont bresennol yng nghyffiniau'r bont bresennol.

Yn amlwg, nid tasg hawdd na chyflym oedd hon, ac nid oedd yn opsiwn cost isel ac roedd y costau a nodwyd yn y cyfnod cynnar hwn o £5.6M - £9M yn llawer mwy na'r adnoddau a oedd ar gael gan y Cyngor. Cafodd y swyddogion a oedd yn ymwneud â Llywodraeth Cymru wybod y gellid defnyddio ei ffrwd cyllido "Ffyrdd Cydnerth" i wneud cais am gyllid i ddechrau gwaith dylunio a gwaith paratoi arall ar gyfer pont newydd.

Dywedodd Llywodraeth Cymru y dylai unrhyw gais am gyllid gael ei gyflwyno gydag asesiad Arweiniad ar Arfarnu Trafnidiaeth Cymru, a byddai hyn yn cael ei ddatblygu i alluogi gwneud cais. 

Roedd y Cyngor yn gwerthfawrogi'n llwyr yr aflonyddwch i drigolion Forge Mews yr oedd cau'r bont yn barhaus i gerbydau yn ei greu. Roedd y Cyngor wedi ymgysylltu â thrigolion ers cau'r bont yn y lle cyntaf a'r ailagor dilynol i gerddwyr. Roedd mynediad i gerddwyr yn cael ei gynnal ac roedd yr adeiledd yn cael ei fonitro i sicrhau ei fod yn ddiogel at y diben hwn ac mae mynediad brys hefyd wedi'i gynnal ers yr amser hwn.  Byddai hyn yn parhau tra bod y Cyngor yn gwneud cynnydd ar y bont newydd. Rhoddwyd gwybod i drigolion am y sefyllfa a'r cynlluniau presennol, a byddent yn cael gwybod yn barhaus wrth i'r cynnydd gael ei wneud.

Sylwadau Aelodau’r Cabinet:

§ Roedd y Cynghorydd Lacey yn falch bod yr adroddiad wedi'i gyflwyno i'r Cabinet ac roedd am ailadrodd y sefyllfa gost. Gan ystyried hyn, roedd yn iawn i'r tîm Seilwaith fonitro cynnydd dros gyfnod sylweddol o amser, gan weithio gydag ymgynghorwyr ac asiantau allanol i ddiystyru gwaith i'w wneud. Roedd y Cyngor nawr yn edrych am £40,000 i gyflawni’r asesiad WelTAG i Lywodraeth Cymru er mwyn gwneud cais am y cyllid. Felly, cefnogodd y Cynghorydd Lacey Opsiwn 3 yn yr adroddiad yn llawn.

§ Ategodd y Cynghorydd Clarke sylwadau ei gydweithwyr yn y Cabinet a chefnogodd yr adroddiad yn llawn.

Penderfyniad:  

Gwnaeth y Cabinet

1.     Nodi’r angen am adeiledd newydd a chytuno mai Opsiwn 3, a amlinellwyd yn yr adroddiad, a oedd yr opsiwn a ffafriwyd.

2.     Cytuno a nodi'r asesiad WelTAG a oedd ei angen i gynorthwyo gyda’r uchod ac i gynorthwyo i sicrhau cyllid allanol.