Agenda item

Gwahoddedigion:

-        Rhys Cornwall (Cyfarwyddwr Strategol – Trawsnewid a Chorfforaethol)

-        Tracy McKim (Pennaeth Pobl, Polisi a Thrawsnewid)

-       Robert Green (Pennaeth Cynorthwyol Cyllid)

Rhoddodd y Pennaeth Cyllid Cynorthwyol drosolwg.

Trafodwyd y canlynol:

·       Gofynnodd y Pwyllgor beth oedd cyllidebau ysgolion sy'n cael eu diogelu yn ei olygu mewn termau real, am fwy o fanylion am y grantiau ysgolion a dderbyniwyd ar ôl i'r gyllideb gael ei phennu a'r effaith a gafodd hyn. Dywedodd y Pennaeth Cyllid Cynorthwyol wrth y Pwyllgor nad oedd cais am arbedion cyllideb gan ysgolion, ond mae'n rhaid i'r gyllideb gynyddu i dalu costau uwch a niferoedd mwy o ddisgyblion. Hysbyswyd y Pwyllgor bod y fformiwla ar gyfer ysgolion yn cael ei rhagnodi yn ôl niferoedd disgyblion a oedd yn ffactor allweddol wrth ddyrannu'r gyllideb gyffredinol. Fe wnaethant hysbysu'r Pwyllgor bod dyraniadau ysgolion unigol fel grantiau yn cael eu sianelu drwy'r consortiwm rhanbarthol i awdurdodau lleol (ALl). Nodwyd bod gan Lywodraeth Cymru (LlC) agenda 2024-25 i leihau a chyfuno grantiau a byddai'n anodd penderfynu ar union gyllideb ysgolion nes iddynt dderbyn mwy o wybodaeth, a oedd yn debygol o fod ar ôl i'r gyllideb gael ei gosod. 

·       Holodd y Pwyllgor sut y rhannwyd y grantiau hyn rhwng yr ALl a'r Gwasanaeth Cyflawniad Addysgol (GCA). Dywedodd y Pennaeth Cyllid Cynorthwyol wrth y Pwyllgor y byddai pob consortiwm yn brigdorri pob grant i reoli eu darpariaeth. Fe wnaethant hysbysu'r Pwyllgor y gallai hyn newid yn y dyfodol yn dilyn newidiadau newydd Llywodraeth Cymru, ond roedd gan bob Awdurdod Lleol fewnbwn yn y penderfyniadau hyn a wnaed gan GCA gan eu bod yn rhanddeiliaid.

·       Holodd y Pwyllgor a fyddai caledu grantiau i gyllidebau i'r dyfodol yn rhoi mwy o eglurder i ysgolion wrth gyllidebu. Dywedodd y Pennaeth Cynorthwyol Cyllid wrth y Pwyllgor nad oedd LlC yn ceisio newid natur dros dro grantiau a byddai'r risg y byddant yn cael eu torri neu eu symud yn y dyfodol yn parhau. Fe wnaethon nhw dynnu sylw at y ffaith bod LlC yn ceisio symleiddio grantiau.

·       Holodd y Pwyllgor a oedd Awdurdodau Lleol yn debygol o elwa o'r cyllid ychwanegol a gyhoeddwyd gan Lywodraeth y DU i Lywodraeth y DU a phryd y byddai LlC yn rhoi gwybod i awdurdodau lleol am hyn. Nododd y Pennaeth Cyllid Cynorthwyol ei bod yn annhebygol y bydd cyhoeddiad gan Lywodraeth Cymru yngl?n â hyn nes y derbynnir sicrwydd gan Lywodraeth y DU. Fe wnaethant hysbysu'r Pwyllgor na allent ddibynnu ar y cyllid hwn, ond gellir ei weld yn y flwyddyn ariannol nesaf.

Rhoddodd y Pennaeth PPTh ddiweddariad llafar ar y broses ymgynghori ar y gyllideb.

Trafodwyd y canlynol:

·       Gofynnodd y Pwyllgor am fwy o wybodaeth am y broses Asesiad o'r Effaith ar Degwch a Chydraddoldeb (AEDCh). Dywedodd Pennaeth PPTh wrth y Pwyllgor fod AEDCh yn cael ei gynnal ar unrhyw beth sydd â'r potensial i effeithio ar gymunedau, trigolion neu staff. Hysbyswyd y Pwyllgor bod y rhestr lawn o sefydliadau addysg bellach ar gael ar wefan Cyngor Dinas Casnewydd, a chafodd y rhain eu cynhyrchu'n gynnar yn y broses a'u diweddaru'n barhaus. Nodwyd bod AEDChau yn cael eu cynhyrchu gan bobl sy'n agos at y cynnig ac wedi'u llofnodi gan Benaethiaid Gwasanaeth.

Casgliadau Adroddiadau’r Pwyllgor

Roedd y Pwyllgor yn fodlon ar y broses o osod cyllideb ac ymgynghori.

Roedd y Pwyllgor yn fodlon cydnabod cofnodion y Pwyllgor Craffu Perfformiad – Pobl a'r Pwyllgor Craffu Perfformiad - Lle a Chorfforaethol i'w hanfon ymlaen i'r Cabinet.