Agenda item

Ym mis Chwefror 2021, cymeradwyodd y Cabinet ddarpariaeth cyfleuster Hamdden a Lles newydd sbon ar y tir ger campws Prifysgol De Cymru (PDC) ar Usk Way.  Roedd y penderfyniad hwn yn dilyn ymgynghoriad cyhoeddus a welodd dros 1000 o bobl yn rhoi adborth ar eu barn. Roedd cefnogaeth ysgubol i ddarparu cyfleuster hamdden a lles newydd.  

Roedd yr Arweinydd yn falch o nodi bod gwaith ar ddyluniad manwl y cyfleuster newydd yn mynd rhagddo'n dda, ac roedd yr adroddiad yn rhoi'r wybodaeth ddiweddaraf am y prosiect.  

Disodlodd y cyfleuster hamdden a lles newydd arfaethedig hen Ganolfan Casnewydd a byddai'n darparu cyfleusterau newydd, modern a hygyrch i breswylwyr ac ymwelwyr, gan ategu'r cynnig chwaraeon ehangach a oedd ar gael ledled y ddinas.  

Fel yr amlinellwyd yn yr adroddiad blaenorol i'r Cabinet, nid oedd cadw'r hen Ganolfan Casnewydd yn opsiwn ymarferol. Hwn oedd y cyfleuster hynaf o fewn ystâd hamdden y Cyngor ac roedd angen buddsoddiad sylweddol.  Hwn hefyd oedd y cyfleuster hamdden mwyaf drud a oedd yn eiddo i'r Cyngor i weithredu. Roedd gan y ganolfan systemau peiriannol cymhleth a hen ffasiwn ac roedd yn dibynnu'n llwyr ar nwy. Ni fyddai uwchraddio'r adeilad hwn i gyflawni safonau carbon sero net a chydymffurfio â safonau hygyrchedd modern wedi bod yn gyraeddadwy heb fuddsoddiad cyfalaf sylweddol ac uniongyrchol pellach gan y Cyngor.  

Roedd y cyfleuster newydd yn cael ei ddylunio i fod yn garbon sero-net ar waith a dywedwyd wrth y Cabinet fod gan y cynllun hwn y potensial i fod y ganolfan hamdden carbon sero net gyntaf yn y DU a'r cyfleuster trydan cyntaf o'i fath yn y DU.  Fe wnaeth y tîm dylunio hefyd adfer deunyddiau o Ganolfan Casnewydd i'w hailddefnyddio yn y cyfleuster newydd, gan gynnwys ffitiadau golau, paneli pren a gwydr. Roedd hyn yn dangos gwir ymrwymiad i egwyddorion economi gylchol.

Roedd datblygu cyfleuster hamdden a lles newydd ar y safle newydd hefyd yn galluogi rhyddhau hen safle Canolfan Casnewydd i Goleg Gwent er mwyn iddynt adleoli eu Campws Nash i ganol y ddinas. Roedd hyn o fudd enfawr i ddysgwyr a fyddai â champws newydd, modern a hygyrch yng nghanol y ddinas. 

Byddai cael dros 2000 o fyfyrwyr yn dod i ganol y ddinas hefyd yn dod â mwy o fywiogrwydd a nifer yr ymwelwyr i ganol y ddinas, gan gefnogi a bod o fudd i'n busnesau lleol. Yn bwysig, roedd preswylwyr eisiau cyfleuster hamdden newydd, modern ac fe wnaethant gefnogi ailddefnyddio safle Canolfan Casnewydd ar gyfer campws coleg newydd.  

Cadarnhaodd yr adroddiad fod cynnydd da yn cael ei wneud o ran darparu'r cyfleuster newydd. Roedd caniatâd cynllunio ar waith ac yn gynnar yn y flwyddyn newydd byddai gwaith galluogi pellach yn cael ei wneud ar y safle. Cafodd y tendr ar gyfer y prif brosiect adeiladu ei raglennu i'w ryddhau ym mis Chwefror gyda'r gwaith adeiladu i ddechrau ar y safle ym mis Mehefin.  Roedd disgwyl i'r amser adeiladu ar gyfer y cyfleuster newydd gymryd tua 18 mis.  

Ni ellid gorbwysleisio manteision y cyfleuster hamdden a lles newydd a byddai'n galluogi'r Cyngor i barhau i ddarparu adfywio trawsnewidiol yng nghanol y ddinas, a darparu cyfleuster hamdden a lles addas i'r diben, modern a chynaliadwy i bobl Casnewydd ac ymwelwyr o bell.

Roedd yr Arweinydd yn edrych ymlaen at weld y datblygiad yn dechrau yn y flwyddyn newydd.

Sylwadau Aelodau’r Cabinet:

§ Soniodd y Cynghorydd Harvey fod pobl Casnewydd eisiau'r cyfleuster newydd hwn ac yn darparu'r ystadegau canlynol: Dywedodd 94% o drigolion eu bod eisiau cyfleuster hamdden a lles newydd; Nododd 85% eu bod yn cefnogi ailddefnyddio Canolfan Casnewydd ar gyfer darparu campws coleg newydd a dywedodd 74% y byddent yn defnyddio'r cyfleusterau newydd yn amlach. Roedd hon yn sefyllfa lle roedd pawb yn ennill.

§ Soniodd y Cynghorydd Hughes ei bod yn werth nodi bod Casnewydd yn parhau i fuddsoddi yn ei dyfodol. Byddai'r cyfleusterau modern gwell carbon niwtral yn cynyddu nifer yr ymwelwyr, a fyddai'n dod ag adfywio economaidd. Roedd hyn yn newyddion cadarnhaol i Gasnewydd ac roedd yn cyflawni'r cynllun corfforaethol. Wrth i ni nesáu at y cyfnod adeiladu, gallai Casnewydd edrych ymlaen at adeilad nodedig yn y ddinas a wasanaethai'r bobl.

§ Cyfeiriodd y Cynghorydd Clarke at y pwyntiau a wnaed gan ei gydweithwyr, a oedd wedi'u gwneud yn dda ac yn teimlo bod yr adroddiad yn ddiweddariad amserol. Roedd angen cydnabod ein bod mewn cyfnod anodd ac roedd cynghorau o fewn y DU yn ei chael hi'n anodd. Er bod y Cyngor yn gwneud penderfyniadau anodd yng Nghasnewydd roedd yna benderfyniad i symud ymlaen. Byddai'r cyfleuster newydd yn darparu atyniad arall i Gasnewydd, iechyd a lles i bawb a chynnydd yn nifer yr ymwelwyr.  Byddai trigolion Casnewydd felly yn cydnabod hyn fel cam cadarnhaol.

§ Soniodd y Cynghorydd Davies am berchnogion y siopau yn sôn am golli masnach yng nghanol y ddinas a'u pryderon. Roedd y Cynghorydd Davies yn gallu siarad am y ganolfan hamdden a'r sgil-effaith gadarnhaol, gyda mwy o ymwelwyr yn ogystal â'r campws newydd ar gyfer canol y ddinas. Roedd cysylltiadau â chyfleoedd a chyflogaeth yn effaith gadarnhaol a fyddai'n gwneud newidiadau mawr.

§ Cyfeiriodd yr Arweinydd hefyd at Ddydd Sadwrn y Busnesau Bach fis nesaf a diolchodd i'w gydweithwyr am eu cyfraniadau.

§ Roedd y Cynghorydd Marshall yn falch o glywed y cynnydd ac roedd y newid hwnnw eisoes i'w weld, gyda'r hen ganolfan hamdden eisoes wedi'i waredu'n llwyr. Roedd yn bwysig ychwanegu newidiadau sylweddol gyda myfyrwyr coleg yn dod i'r ddinas. Roedd pobl eisiau cymdeithasu, a byddai hyn yn gyfartal. Gobaith y Cynghorydd Marshall oedd y byddai hyn yn ganol dinas cyffrous wrth symud ymlaen, a oedd yn caniatáu i fwy o bobl ystyried astudio a phrentisiaethau.

§ Ategodd y Cynghorydd Forsey sylwadau cydweithwyr a nododd y byddai'r datblygiad newydd yn gyfleuster ynni-effeithlon ac yn canmol y dyluniad sero net.  

Penderfyniad:

Nododd y Cabinet y cynnydd da sy'n cael ei wneud o ran darparu'r cyfleuster hamdden a lles newydd.