Agenda item

Croesawodd yr Llywydd Andrew Mitchell, Cadeirydd y Pwyllgor Safonau i'r Cyngor i ddarparu crynodeb o waith y Pwyllgor Safonau yn y 12 mis blaenorol a nodi'r flaenraglen waith.

Roedd y Cadeirydd yn falch o gyflwyno Adroddiad Blynyddol Pwyllgor Safonau 2022/23 i'r Cyngor.

Hwn oedd degfed Adroddiad Blynyddol y Pwyllgor Safonau yn nodi'r gwaith a wnaed gan y Pwyllgor yn ystod y 12 mis diwethaf.

Roedd yr Adroddiad Blynyddol yn ymdrin â chyfnod byrrach na'r arfer, rhwng mis Rhagfyr 2022 a mis Mawrth 2023 ac yn dilyn yr adroddiad diwethaf a gyflwynwyd i'r Cyngor ym mis Tachwedd 2022. Cyflwynwyd yr Adroddiad Blynyddol i'r Cyngor yn flaenorol ar sail wirfoddol. Fodd bynnag, cyflwynodd Adran 63 o Ddeddf Llywodraeth Leol ac Etholiadau (Cymru) 2021 ddyletswydd statudol ychwanegol o dan Ran 3 o Ddeddf Llywodraeth Leol 2000, a oedd yn ei gwneud yn ofynnol i'r Pwyllgor Safonau wneud adroddiad blynyddol ar ôl diwedd pob blwyddyn ariannol ac i'r Cyngor llawn ystyried yr adroddiad hwnnw o fewn tri mis. Er mwyn cefnogi'r newid hwn, ystyriodd yr adroddiad hwn gyfnod byr a oedd yn rhychwantu o adeg cyflwyno'r adroddiad diwethaf, hyd at ddiwedd y flwyddyn ariannol ddiwethaf. Roedd y Cadeirydd yn edrych ymlaen at ddod yn ôl i gyflwyno'r Adroddiad Blynyddol llawn nesaf yn Haf 2024. 

Crynhodd yr adroddiad statudol sut y cyflawnodd y Pwyllgor ei swyddogaethau trwy ystyried adroddiadau a chamau gweithredu neu argymhellion a wnaed gan y Pwyllgor neu a gyfeiriwyd ato neu a gyfeiriwyd ato. Yn ogystal, roedd yr Adroddiad Blynyddol yn cynnwys asesiad o'r graddau y mae arweinwyr grwpiau gwleidyddol ar y Cyngor wedi cydymffurfio â'u dyletswyddau newydd i hyrwyddo a chynnal safonau ymddygiad uchel o fewn eu grwpiau. Roedd y Cadeirydd yn falch o nodi ymrwymiad Arweinwyr Grwpiau i'w dyletswydd newydd i adrodd i'r Pwyllgor Safonau: er bod hyn yn dal i fod yn y cam cynllunio yn ystod y cyfnod adrodd, eglurodd Arweinwyr y Gr?p eu hymrwymiad i gyflawni'r gofyniad hwn. 

Roedd y Pwyllgor Safonau yn fodlon bod yr Adroddiad Blynyddol hwn i'r Cyngor llawn yn bodloni gofynion Deddf 2021. Mae'r Pwyllgor Safonau wedi ymrwymo i hyrwyddo safonau uchel o ymddygiad moesegol ymhlith Aelodau etholedig a swyddogion i gynnal hyder y cyhoedd mewn llywodraeth leol. Parhaodd y Pwyllgor i adolygu'n rhagweithiol yr holl bolisïau a gweithdrefnau safonau moesegol fel rhan o'r flaenraglen waith.

Eleni, roedd y Cadeirydd yn falch o adrodd na chafodd cwynion difrifol am gamymddwyn eu cyfeirio at y Pwyllgor Safonau gan yr Ombwdsmon yn ystod y cyfnod adrodd ac ni chafodd cwynion eu cyfeirio i'w penderfynu gan y Pwyllgor o dan Gyfnod 3 y Protocol Datrysiad Lleol.  Yn olaf, manteisiodd y Cadeirydd ar y cyfle i ddiolch i holl Aelodau'r Pwyllgor a swyddogion y Cyngor am eu cyngor a'u cefnogaeth drwy gydol y 12 mis diwethaf.

Sylwadau gan y Cynghorwyr:

§ Soniodd y Cynghorydd M Howells y dylid cyflwyno Adroddiad Blynyddol y Pwyllgor Safonau i'r Cyngor ddim mwy na thri mis ar ôl y flwyddyn ariannol fel sy'n ofynnol yn Neddf Llywodraeth Leol ac Etholiadau (Cymru) 2021 ac felly gofynnodd pam fod yr adroddiad yn hwyr. Dywedodd y Swyddog Monitro y byddai'r adroddiad Blynyddol nesaf yn bodloni'r amserlenni deddfwriaethol newydd fel y nodir yn y diweddariad hwn ac y byddai'n rhoi rhywfaint o eglurhad pellach ynghylch gofynion y ddeddfwriaeth ar ôl y cyfarfod.

§ Diolchodd yr Llywydd i Andrew Mitchell am ei waith fel Cadeirydd ar y Pwyllgor Safonau.

Penderfynwyd:

Bod y Cyngor yn derbyn Adroddiad Blynyddol y Pwyllgor Safonau ar gyfer 2022/23 a nodi'r flaenraglen waith.