Agenda item

Cyflwynoddyr Arweinydd yr adroddiad nesaf i'r Cabinet. Roedd y Cyngor yn agosáu at ddiwedd ei raglen Cymunedau Dysgu Cynaliadwy Band B, a oedd eisoes wedi cyflawni prosiectau sylweddol.

Gofynnoddyr Arweinydd i'r Cabinet ganolbwyntio ar y don nesaf o fuddsoddiad o dan y cynllun hwn, ac i gefnogi hyn, roedd yr Arweinydd yn falch bod Llywodraeth Cymru wedi ymestyn ei hymrwymiad ariannol i gefnogi prosiectau ar gyfradd ymyrraeth o 65%. Er gwaethaf yr heriau sy'n wynebu'r Cyngor, roedd y cynllun felly'n gyfle gwych i fuddsoddi yn ei adeiladau ysgol.

Roeddangen cyflwyno'r Rhaglen Amlinellol Strategol ar gyfer y rhaglen fuddsoddi dreigl 9 mlynedd nesaf i Lywodraeth Cymru i'w hystyried erbyn 31 Mawrth 2024. Felly, gofynnodd yr adroddiad hwn i'r Cabinet ystyried a oedd yr amcanion buddsoddi a nodwyd yn briodol ac y dylid eu cefnogi.

Gyrrwyd y rhaglen gyffredinol gan nodau strategol megis lleihau llety ysgolion o ansawdd gwael, sicrhau digon o leoedd mewn ysgolion, creu lleoedd a llwybrau cyfrwng Cymraeg ychwanegol, a darparu adeiladau carbon-niwtral. Pe bai'n cael ei gymeradwyo, byddai'r rhaglen 9 mlynedd yn darparu cyfleusterau addysg newydd a newydd yn Ysgol Gynradd Millbrook ac Ysgol Gyfun Caerllion a byddai'n cefnogi agor dwy ysgol a arweinir gan ddatblygwyr yn nwyrain y ddinas. Fe'i cynlluniwyd i sicrhau digonolrwydd hirdymor lleoedd ysgolion uwchradd, i dyfu'r cynnig addysg cyfrwng Cymraeg, ac i gefnogi dysgwyr ag Anghenion Dysgu Ychwanegol.

Amcangyfrif o werth y rhaglen yw £110M, a gyda Llywodraeth Cymru yn darparu 65% o arian cyfatebol, roedd angen ymrwymiad y Cyngor oddeutu £38.5m dros 9 mlynedd.

SylwadauAelodau’r Cabinet:

         Tynnodd y Cynghorydd Davies sylw at bwysigrwydd yr adroddiad wrth iddo weithio tuag at ddatblygu'r rhaglen dreigl a byddai'n gwella ysgolion yng Nghasnewydd. Byddai'r rhaglen dreigl 9 mlynedd yn gweld cyllid gan Lywodraeth Cymru o 65%, a aeth yn bell tuag at adeiladu'r ysgol newydd ym Metws. Roedd hwn yn gamp wych i'r plant ym Metws. Roedd ffocws penodol ar gyfleusterau addysg newydd i gymryd lle cyfleusterau o ansawdd gwael ac roedd yn bwysig sicrhau darpariaeth ddigonol ar gyfer ysgolion cyfrwng Cymraeg a Saesneg. Bwriad y Cyngor oedd ehangu'r ddarpariaeth ar gyfer plant ar y sbectrwm awtistiaeth, gyda chynlluniau i ddarparu 40 lle ychwanegol ar safle a nodwyd yng Nghasnewydd. Yn yr achos hwn, byddai Llywodraeth Cymru yn darparu cyllid o 75%. Mae ymrwymiad i leihau ôl-troed carbon yn flaenoriaeth allweddol, a'r bwriad oedd i'r rhaglen gyflawni adeiladau newydd sero net, fel rhan o'r cynllun wrth symud ymlaen. Amcangyfrifir bod gwerth o £110M, fel y crybwyllwyd gan yr Arweinydd, gydag ymrwymiad gwariant o £38M gan y Cyngor. Mae hwn yn gyfle cyffrous, ac mae'n bwysig cael hyn yn iawn ar gyfer dyfodol plant Casnewydd. Fel cyngor gwrando, byddai ymgynghoriadau a thrafodaethau yn y dyfodol yn Craffu yn digwydd wrth i'r cynlluniau hyn esblygu i gefnogi gwneud penderfyniadau effeithiol.

         Cefnogodd y Cynghorydd Harvey sylwadau'r Dirprwy Arweinydd a soniodd am yr ysgol uwchradd o fewn ei ward, sy'n cefnogi dysgwyr ag anhwylder y sbectrwm awtistiaeth (ASA). Roedd disgyblion y Cynghorydd Harvey yn haeddu cael yr hyn yr oedd y Cyngor yn ei ddarparu ar eu cyfer.

Penderfyniad:

Cytunodd y Cabinet fod yr amcanion buddsoddi yr oedd rhaglen dreigl 9 mlynedd Cymunedau Dysgu Cynaliadwy Cyngor Dinas Casnewydd yn seiliedig arnynt yn briodol, a'r Rhaglen Amlinellol Strategol sy'n adlewyrchu'r amcanion hynny yn gallu cael eu cyflwyno i Lywodraeth Cymru i'w hystyried.