Agenda item

1.1          Yn unol â'r Strategaeth Rheoli Trysorlys y cytunwyd arni, parhaodd y cyngor i fod yn fuddsoddwr arian parod byrdymor ac yn fenthyciwr i reoli llif arian parod o ddydd i ddydd.  Roedd y rhagolygon cyfredol yn dangos y gallai fod angen benthyca dros dro yn y dyfodol i ariannu gweithgareddau llif arian arferol o ddydd i ddydd a byddai benthyca tymor hwy yn cynyddu i ariannu ymrwymiadau yn y rhaglen gyfalaf bresennol, yn ogystal ag effaith llai o gapasiti ar gyfer 'benthyg mewnol'.  Yn ogystal, roedd gan y Cyngor ofyniad ailariannu mawr ar gyfer benthyca allanol yn ystod 2024/25.

1.2          Yn ystod y flwyddyn, gostyngodd cyfanswm benthyca'r Cyngor o £138.6m i £137.7m a gostyngodd cyfanswm y buddsoddiadau o £47.2m i £13.9m, yn ôl y disgwyl, sy'n golygu bod benthyca net y Cyngor wedi cynyddu £32.3m i £123.7m ar 31 Mawrth 2024.

1.3          Cadarnhaodd yr adroddiad y cydymffurfiwyd â'r holl ddangosyddion darbodus yn ystod 2023/24.  Gan gynnwys data hanesyddol yn yr adroddiad wrth symud ymlaen.

Sylwadau Aelodau'r Pwyllgor:

1.4          Cyfeiriodd y Cadeirydd at fuddsoddiadau a benthyca net a gofynnodd a oedd hyn mewn perthynas â'r rhaglen gyfalaf.  Dywedodd yr Uwch Bartner Busnes Cyllid ei fod yn gymysgedd o barhad y rhaglen gyfalaf a'r cronfeydd wrth gefn a oedd yn cael eu lleihau a oedd yn lleihau'r capasiti benthyca mewnol.

1.5          Dywedodd Dr Barry ei fod yn adroddiad da a gofynnodd beth oedd Cyngor Dinas Casnewydd yn ei wneud o ran gwaredu asedau, beth oedd yr amserlen ar gyfer ad-dalu'r benthyciad o £10.3m a pha risgiau oedd yn gysylltiedig.  Dywedodd y Pennaeth Cyllid Cynorthwyol fod gan y Cyngor raglen asedau ynghylch optimeiddio asedau.  O ran benthyciadau'r datblygwr, roedd tri ac nid oedd y ddau fenthyciad mwy yn ddyledus eto i'w had-dalu ac roeddent yn gysylltiedig â dyddiad cwblhau ymarferol. Roedd camau priodol ar waith i liniaru risgiau. Er enghraifft, ariannwyd y ddau fenthyciad mwy yn llawn trwy raglen gyfalaf y Cyngor ac os bydd yn ddiofyn ni fyddai unrhyw dderbynneb cyfalaf.

1.6          Ychwanegodd y Pennaeth Pobl, Polisi a Pherfformiad bod swyddogion sy'n gweithio ar gynllun rhesymoli asedau helaeth nad oedd bob amser yn golygu lleihau ond a oedd yn aml yn ymwneud ag ailbwrpasu.

1.7          Gofynnodd Mr Reed am eglurhad yngl?n â'r benthyciad o £10m ac a oedd hyn eisoes yn cael ei ystyried fel un wedi'i ddileu o'r benthyciad ar sail ei fod yn cael ei gwmpasu. Gofynnodd Mr Reed a fyddai'r ad-daliadau gwerth £10m wedyn yn cael eu hystyried fel incwm ychwanegol.

1.8          Eglurodd y Pennaeth Cyllid Cynorthwyol fod y benthyciad yn cael ei drin fel gwariant ac yna defnyddir adenillion fel bwlch ar gyfer cyfalaf newydd. Ychwanegodd y Pennaeth Cyllid fod y gyllideb Sefyllfa Refeniw Canolig (SRC) wedi ei neilltuo ar gyfer y ddau fenthyciad.  Roedd y dull hwn hefyd yn rhan o'r canllawiau cenedlaethol diweddar, a olygai fod Cyngor Dinas Casnewydd yn gweithredu’n gyflym.

1.9          Gofynnodd y Cadeirydd tra bod Cyngor Dinas Casnewydd yn rhoi benthyciad i gwmni datblygu, ac yn benthyca i ôl-lenwi, a fyddai'r Cyngor yn gwneud colled neu'n creu incwm ychwanegol.  Dywedodd y Pennaeth Cyllid fod llog yn cael ei godi ar y benthyciadau, ond roedd y cyfraddau yn debygol o fod ar ochr dde cymorth gwladwriaethol a'u bod yn rhesymol debyg â chost benthyca'r Cyngor.  Awgrymodd y Cadeirydd y gellid archwilio hyn drwy sesiwn gaeedig.

Argymhelliad: 

1.10       Bod y Pwyllgor Llywodraethu ac Archwilio yn nodi’r adroddiad ar weithgareddau rheoli'r trysorlys ar gyfer cyfnod 2022-23. 

1.11       Ni ddarparwyd unrhyw sylwadau pellach ar wahân i'r Pwyllgor Llywodraethu ac Archwilio o'r farn ei fod yn adroddiad adeiladol a diolchodd i'r swyddogion am baratoi.