Agenda item

8.1  Cyflwynodd H Goddard, Archwilio Cymru'r Cynllun Archwilio Manwl i'r Pwyllgor.  Roedd yn ofynnol i Archwilio Cymru gyhoeddi adroddiad ar ddatganiadau ariannol Cyngor Dinas Casnewydd a datganiadau ariannol Gr?p (yn ymgorffori Newport Transport Ltd) a oedd yn cynnwys barn ar eu 'gwirionedd a'u tegwch' a'r paratoad priodol yn unol â gofynion cyfrifyddu.

8.2    Amlinellodd H Goddard risg y datganiadau ariannol sylweddol y cyfeirir atynt ar dudalen 267, a'r meysydd ffocws eraill, tudalen 268.

8.3  Aeth B Hopkins, Archwilio Cymru drwy'r dyddiadau allweddol ar gyfer allbynnau wedi'u cynllunio ar gyfer y Pwyllgor.  Byddai Archwilio Cymru yn siarad â gwahanol swyddogion i'w hysbysu am unrhyw gynllunio yn y dyfodol ac unrhyw adborth ar unwaith.  Roedd y gwaith lleol eleni yn cynnwys gwasanaethau iechyd amgylcheddol. Roedd cwmpas y gwaith hwn yn hyblyg, felly, pe bai darn o waith yn seiliedig ar risg yn fwy uniongyrchol, yna byddai hyn yn cael ei flaenoriaethu.  Fodd bynnag, byddai Archwilio Cymru yn cysylltu â'r Cyngor pe bai hynny'n digwydd.

8.4  Atgoffodd H Goddard hefyd y Pwyllgor am yr hawliadau a ffurflenni grant ardystiedig Archwilio Cymru, budd-daliadau tai, pensiynau athrawon, hawliadau ardrethi annomestig a throsglwyddiadau arian, yn ogystal â swyddogaethau archwilio statudol yr oedd gofyn iddynt eu cyflawni.

8.5   Amlinellodd tudalen 273 y ffioedd arfaethedig ac roedd cynnydd o 6.4% yn seiliedig ar yr amcangyfrif o alldro ond yn amodol ar newid. 

8.6   Byddai unrhyw waith archwilio ychwanegol yn cael ei godi gyda swyddogion a'i gyflwyno i'r Pwyllgor. 

Sylwadau Aelodau'r Pwyllgor:

8.7Cyfeiriodd y Cadeirydd at unrhyw adroddiadau thematig na fyddent efallai'n cael eu cyflwyno ar gyfer Casnewydd.  Dywedodd B Hopkins, Archwilio Cymru bod mater capasiti a bod yn rhaid i Archwilio Cymru ddarparu ar gyfer gwaith arall.  Amlinellwyd hyn mewn copi o'r llythyr gan yr Archwilydd Cyffredinol.

8.8  Gyda hyn mewn golwg, roedd y Cadeirydd o'r farn y gallai'r ffioedd gael eu lleihau.  Fel y soniwyd eisoes, byddai'r llythyr yn amlinellu y byddai posibilrwydd o ad-daliad.

8.9  Cyfeiriodd y Cadeirydd hefyd at yr holiadur a roddwyd i gynrychiolwyr Cyngor Dinas Casnewydd a oedd yn eistedd ar y Gwasanaeth Tân ac Achub.  Roedd angen ystyried hyn ymhellach gan fod y sefydliadau yn talu am y gwasanaeth o dan ardoll.  Teimlai'r Cadeirydd y gallai barn y Cyngor fel sefydliad fod yn wahanol i farn unigolion a benodwyd i'r Bwrdd, ac roedd angen ystyried hyn.  Dywedodd B Hopkins, Archwilio Cymru bod pob aelod a chyn-aelod wedi cael arolwg i'w gwblhau i ddarparu eu persbectif.  Ni wnaeth Archwilio Cymru gynnwys y model ariannol fel rhan o gwmpas yr adolygiad hwn.

8.10       Teimlai'r Cadeirydd fod hyn yn ddiffygiol a'i fod yn fater Cyngor ehangach a bod angen defnyddio dull adborth sefydliadol.  Nid oedd y Cyfarwyddwr Strategol, Trawsnewid a Chorfforaethol wedi gweld cwmpas yr archwiliad ac felly ni allai roi barn.  Gofynnodd y Cyfarwyddwr Strategol a allai Archwilio Cymru ddarparu rhagor o wybodaeth.  Dywedodd B Hopkins, Archwilio Cymru fod yr adolygiad ar y trefniadau llywodraethu a pha mor effeithiol oedden nhw ac felly yn adolygiad penodol.  Byddai sylwadau gan y Pwyllgor yn cael eu cymryd i'r tîm a allai rannu'r cwmpas.

8.11       Gofynnodd y Cadeirydd beth oedd yr uwch wasanaeth cyhoeddus mewn perthynas â'r adolygiad thematig.

8.12       Rhoddodd Archwilio Cymru ymateb ar 4 Mehefin drwy e-bost; fodd bynnag, roedd yn dal i fod yn y camau cwmpasu.

Penderfyniad:

8.13       Nododd y Pwyllgor Llywodraethu ac Archwilio'r Cynllun Archwilio manwl ar gyfer 2024.