Cofnodion:
Cyflwynodd yr Arweinydd yr adroddiad a oedd yn nodi'r sefyllfa diwedd blwyddyn ar gyllideb refeniw 2018/19.
Cydnabu'r Arweinydd ymdrech y sefydliad cyfan i gyflawni'r alldro mewn modd amserol a oedd wedi arwain at gau'r cyfrifon yn yr amserlen orau erioed er mwyn sicrhau bod y cyfrifon blynyddol statudol yn cael eu cyhoeddi'n gynharach, a fydd yn rhoi'r gallu i ystyried y sefyllfa a gwneud penderfyniadau yn gynharach nag yn y blynyddoedd diwethaf.
Cadarnhaodd yr adroddiad danwariant o tua £2.3m, mae hyn yn cynrychioli amrywiant bach o ddim ond 1.3% ar y gyllideb net. Mae'r ffigwr ychydig yn fwy na'r rhagolwg o £1.6m sy’n rhannol oherwydd grantiau hwyr a dderbyniwyd gan Lywodraeth Cymru a rhywfaint o wariant is mewn ychydig o feysydd (fel y manylir yn y tabl ym mharagraff 1.2 o'r adroddiad). Mae'r tabl hefyd yn cadarnhau tua £1.8m o incwm untro, annisgwyl, di-wasanaeth o TAW ac ad-daliadau ardrethi a oedd, o'u cymryd i ystyriaeth, yn creu sefyllfa gytbwys ar ddiwedd y flwyddyn.
Dangosodd yr adroddiad batrwm o orwario yn y meysydd allweddol a arweiniwyd gan y galw a thanwariant yn y meysydd cyllideb nad ydynt yn wasanaethau, sydd o ganlyniad i well incwm a defnydd gwell o arian wrth gefn. Yn ogystal, roedd rhai materion i'w datrys mewn nifer fach iawn o ysgolion sy'n cael sylw. Cadarnhaodd yr Arweinydd fod mwyafrif helaeth gweithgareddau'r Cyngor yn gwario yn agos at y gyllideb ac mae'r heriau mewn nifer fach iawn o feysydd sy'n gyffredin i bron pob Cyngor ledled y DU.
Roedd gorwariant yn y meysydd a arweinir gan y galw yn cyfateb i oddeutu £5m ac mae buddsoddiad tebyg i'r swm hwnnw wedi'i fuddsoddi ar gyfer y flwyddyn bresennol yn unol â blaenoriaethau'r weinyddiaeth.
O ran tanwariant o £2.3m - roedd yr adroddiad yn argymell sut y gellid clustnodi'r tanwariant - y cyfeirir ato ym mharagraff 6.1, o'r adroddiad. Ychydig o eitemau i'w hamlygu oedd:
(i) Roedd y Cabinet, ar ôl ystyried ailddatblygiad T?r y Siartwyr yn flaenorol a'r angen i ddarparu cymorth pellach i sicrhau bod yr ailddatblygiad yn llwyddiant o ran sut mae canol y ddinas yn edrych, wedi cytuno i ddefnyddio £950k o'r tanwariant er mwyn gosod cladin i wella golwg yr adeilad;
(ii) Mae ymrwymiad i gefnogi'r gwasanaeth SENCOM rhanbarthol wrth iddo gael ei adolygu eleni ac mae'r £250k o gyllid a argymhellir yn caniatáu i'r cyllid barhau ar lefelau blaenorol tra bod yr adolygiad hwnnw'n cael ei gynnal. Fodd bynnag, tynnodd yr Arweinydd sylw'r Cabinet at y newyddion bod cyfraniad y Cyngor wedi gostwng eleni, o'i gymharu â'r llynedd, a gellir lleihau'r swm hwn i £190k nawr. Argymhellodd yr Arweinydd roi'r £60k y mae hyn yn eu rhyddhau yn y Gronfa Buddsoddi i Arbed.
(iii) Er mwyn cadw â'r momentwm ar ddenu a chynnal digwyddiadau cenedlaethol a rhanbarthol yn y ddinas, fel y Marathon, argymhellodd yr adroddiad fuddsoddi £150k mewn cronfa wrth gefn i'w wario ar y math hwn o weithgaredd yn y dyfodol.
Llongyfarchodd yr Arweinydd y Dirprwy Arweinydd am ei gyflawniadau yn y ras 10k ac am godi £1K i elusen.
Mae'r tanwariant o'r llynedd yn cael ei ddefnyddio fel gwariant ychwanegol eleni, er budd y ddinas a'r gwasanaethau y mae'r Cyngor yn eu darparu.
Croesawodd y Cabinet yr adroddiad. Nodwyd, er bod mwyafrif llethol y galw y tu hwnt i reolaeth y Cyngor a'r arwyddocâd ariannol enfawr sy'n gysylltiedig â hynny, mae'r adroddiad hwn yn dangos rheolaeth ariannol dda wrth wynebu pwysau galw enfawr tra'n dal i lwyddo i nodi un o'r cyfraddau treth gyngor isaf yn y DU.
Diolchodd yr Arweinydd unwaith eto i'r swyddogion am ddarparu rheolaeth ariannol dda mewn blwyddyn heriol. Gofynnwyd i'r Cabinet:
a) Sylwch ar y sefyllfa alldro, sy'n destun archwiliad a'r amrywiadau mawr ar gyfer y flwyddyn (Adran 1-3 yr adroddiad); wrth nodi newid bach lleihau cronfa SENCOM i £190k a rhoi £60k arall yn y Buddsoddi i Arbed;
b) Cymeradwyo'r defnydd o'r tanwariant fel y nodir yn Adran 6 yr adroddiad a nodi lefel ddilynol cronfeydd wrth gefn cyffredinol a chlustnodedig y Cyngor;
c) Nodi alldro yr ysgol a'r sefyllfa ar gronfeydd wrth gefn yr unigolyn a chyfanswm yr ysgol a nodi/gwneud sylwadau ar y camau nesaf yn y maes hwn yn adran 3 yr adroddiad;
d) Nodi’r meysydd eraill o bwysau a heriau'r gyllideb yn adran 1 a 2 yr adroddiad a nodi/sylwadau ar y camau sydd ar waith ar hyn o bryd i reoli'r rhain.
Penderfyniad:
Cytunodd y Cabinet i dderbyn argymhellion swyddogion a throsglwyddo'r tanwariant i gronfeydd wrth gefn penodol a glustnodir.