Agenda item

Cadarnhaodd Pennaeth y Gyfraith a Rheoleiddio na ymatebodd llawer o bobl i’r Holiadur Safonau Moesegol ond yn ystadegol cafwyd yr un ymateb â’r holiadur blaenorol, oedd 20%, ac roedd hyn yn dargedig ac yn ddisgwyliedig.  Roedd ymholiadau wedi'u gwneud gyda chynghorau lleol eraill, sef Abertawe, Caerffili a Thorfaen. Cadarnhaodd cynghorau Caerffili a Thor-faen nad oeddent yn ymwybodol o'r Holiadur Safonau Moesegol. Cadarnhaodd Cyngor Abertawe eu bod wedi gwahodd eu Harweinwyr Gr?p Gwleidyddol, a chadeiryddion penodol pwyllgorau i gyfarfodydd ei Bwyllgor Safonau bob blwyddyn i gael sgwrs agored a gonest am foeseg, safonau ac ymddygiad cyffredinol yn Abertawe.

Gofynnodd Pennaeth y Gyfraith a Rheoleiddio i Aelodau'r Pwyllgor edrych ar yr Holiadur a dywedodd fod cwestiynau 1-4 yn eithaf cadarnhaol. Cafwyd ymateb cytbwys i gwestiwn 4 ac ar gyfer cwestiwn 5 roedd mwy o ansicrwydd ynghylch a oedd y gwahanol rolau rhwng Aelodau a Swyddogion yn y Cyngor yn glir.

Dangosodd cwestiwn 6 fod y rhan fwyaf o bobl yn cytuno; a dangosodd cwestiynau 7 a 9 fod y rhan fwyaf o bobl yn cytuno gydag un ateg anghytuno.  Dangosodd cwestiwn 10 fod y rhan fwyaf o bobl yn cytuno y byddent yn cael budd o hyfforddiant. 

Yna trafodwyd sut yr oedd yn anodd cael Aelodau i fynychu hyfforddiant ar adegau. Cadarnhaodd Pennaeth y Gyfraith a Rheoleiddio y gallai Cynghorwyr bellach gael rhywfaint o hyfforddiant ar-lein yn hytrach na mynychu cyfarfodydd. Cadarnhawyd hefyd y byddai hyfforddiant i glercod cynghorau cymuned yn cael ei drefnu yn y dyfodol.

Dywedodd y Cynghorydd Hourahine ei fod wedi mynychu hyfforddiant y gwasanaethau tân, na fyddai wedi gweithio cystal pe bai'r hyfforddiant ar-lein. Cadarnhaodd Pennaeth y Gyfraith a Rheoleiddio mai sesiwn wybodaeth oedd hyfforddiant y gwasanaethau tân yn hytrach na hyfforddiant ffurfiol. 

Gofynnodd y Cadeirydd a oedd Uwch Swyddogion yn gwybod am God Ymddygiad Cynghorwyr fel y nodwyd yn y sylwadau ar ddiwedd yr holiadur.

Disgwylid i'r Swyddogion fod yn gyfarwydd â chod y gweithwyr a disgwylid iddynt wybod bod cod ymddygiad ar gael. Cadarnhaodd Pennaeth y Gyfraith a Rheoleiddio fod hyn yn cael ei drafod yn yr hyfforddiant newydd i staff ac yn Fforwm yr Uwch Reolwyr. 

Dywedodd y Cadeirydd nad oedd unrhyw beth wedi'i nodi yn yr adran sylwadau i weithredu arno. Cadarnhaodd Pennaeth y Gyfraith a Rheoleiddio fod Rheolwyr newydd yn cael hyfforddiant sefydlu ac felly roedd fframwaith eisoes ar waith. Byddai angen i Gynghorwyr gael hyfforddiant bob 5 mlynedd. Mae aelodau'r Pwyllgor Cynllunio'n cael hyfforddiant bob 2-3 blynedd.

Dywedodd y Cadeirydd eu bod wedi siarad ag Arweinydd y Cyngor ac Arweinydd yr Wrthblaid yn flaenorol a bod angen siarad â hwy nawr er mwyn rhoi gwybod iddynt am ganlyniadau'r holiaduron.

Cadarnhaodd Pennaeth y Gyfraith a Rheoleiddio y gellid ysgrifennu at Arweinydd y Cyngor ac Arweinydd yr Wrthblaid ar wahân ond y Cadeirydd fydd yn penderfynu hyn. Adroddwyd hefyd ar gofnodion y cyfarfod i'r Cyngor.

Cytunwyd:  Y Cadeirydd i ysgrifennu llythyr fel cwrteisi, at Arweinydd y Cyngor ac Arweinydd yr Wrthblaid i'w hysbysu am ganlyniad yr Holiaduron Safonau Moesegol. 

            Unrhyw Fater Arall:

Cadarnhaodd Pennaeth y Gyfraith a Rheoleiddio fod arweiniad pellach wedi'i dderbyn gan y Panel Dyfarnu ynghylch aelodau'n arfer eu hawliau i fynychu a chael eu cynrychioli mewn gwrandawiadau panel. Rhoddwyd 21 diwrnod i'r Aelodau gadarnhau y byddent yn bresennol a rhoi manylion unrhyw gynrychiolwyr a thystion. Fodd bynnag, nid oedd yr Aelodau yn ateb o fewn yr 21 diwrnod. Nid oedd y Panel yn fodlon â hyn ac felly maent wedi dweud eu bod yn methu os nad oedd yr holl wybodaeth wedi’i dychwelyd o fewn 21 diwrnod. Roedd yn bwysig llenwi'r ffurflen o fewn 21 diwrnod gan y gallai'r Aelod golli'r hawl i wrandawiad llawn fel arall.