Agenda item

Fel rhan o'r flaenraglen waith a'r cylch gorchwyl ar gyfer y Pwyllgor Gwasanaethau Democrataidd, roedd yn ofynnol i'r Pwyllgor barhau i adolygu trefniadau llywodraethu cyfansoddiadol y Cyngor.

Yn unol â'r cynllun dirprwyo a gymeradwywyd gan y Cyngor, a nodir yn rhan 3 Atodiad 3 o gyfansoddiad y Cyngor, dirprwywyd nifer o swyddogaethau statudol i'r penaethiaid gwasanaeth hynny a oedd wedi'u hawdurdodi i gyflawni'r dyletswyddau hyn ar ran y Cyngor.  Cafodd Cynllun Dirprwyo Swyddogion ei adolygu ddiwethaf a'i ddiweddaru ym mis Hydref 2017 ac ers hynny; bu rhai newidiadau deddfwriaethol a diwygiadau i weithdrefnau'r Cyngor.  Roedd angen i'r newidiadau a'r diwygiadau hyn gael eu hymgorffori mewn cynllun dirprwyo diwygiedig wedi'i ddiweddaru i'w fabwysiadu gan y cyngor llawn.

Ar y rhan fwyaf, nid oedd angen diwygio'r cynllun dirprwyo blaenorol yn sylweddol.  Fodd bynnag, ers yr adolygiad diwethaf, cyflwynwyd deddfwriaeth newydd i ymdrin â systemau draenio cynaliadwy ("SDCau") ar gyfer datblygiadau newydd a phwerau dirprwyedig ychwanegol sydd eu hangen i roi pennaeth gwasanaethau'r ddinas i'w alluogi i benderfynu ar geisiadau a'r holl swyddogaethau cysylltiedig eraill o dan Atodlen 3 o Ddeddf Rheoli Llifogydd a D?r 2010 ar ran y Cyngor fel y Corff Cymeradwyo SDCau ("CCDC").

Yn ogystal â hyn, rhoddwyd gwybod i'r Pwyllgor fod newidiadau wedi'u gwneud i'r cynllun dirprwyo presennol i roi dirprwyaeth lawn i'r Pennaeth Tai Adfywio a buddsoddi i benderfynu ar fân drafodion eiddo, fel yr argymhellwyd yn flaenorol gan y Pwyllgor Gwasanaethau Democrataidd yn ei gyfarfod ym mis Tachwedd 2018.

Sylwadau'r Pwyllgor:

§  Gofynnodd y Pwyllgor a oedd atebolrwydd ar gyfer Aelodau'r Cabinet o dan y trefniant newydd hwn ac a fyddai'n rhaid eu galw i mewn.  Cynghorwyd, gan fod hwn bellach wedi'i ddyrannu i bennaeth gwasanaethau Strydlun a Dinas a bod unrhyw benderfyniadau'n cael eu gwneud gan y swyddog cyfrifol oherwydd cymhlethdodau technegol y materion hyn.  Roedd hyn yn debyg i'r penderfyniadau a wnaed gan y gr?p Rheoli Adeiladu lle byddai swyddog cymwys mewn gwell sefyllfa i awdurdodi'r penderfyniadau hyn.

§  Cyfeiriodd y Pwyllgor at y Ddeddf Gamblo a phe bai gan Gasnewydd bwerau i ganiatáu i gasinos weithredu yn y ddinas.  Mater o bolisi oedd hwn ac roedd gwahanol fathau o drwyddedau, rhai ohonynt ag elfen o ddisgresiwn lleol.  Pe byddai casino yn agor o fewn y ddinas byddai'n cael ei ystyried fel barn polisi o fewn rolau'r Arweinydd.

§  Cyfeiriodd y Pwyllgor yn gyffredinol hefyd at y Cynllun Dirprwyo sy'n penodi'r Prif Weithredwr fel Swyddog Canlyniadau'r Cyngor.  Hysbyswyd y Pwyllgor na fu'n ofynnol i'r Prif Weithredwr erioed fod yn Swyddog Canlyniadau ac mewn rhai cynghorau fel Caerdydd, ymgymerodd y Pennaeth Cyllid â'r ddyletswydd hon.  Dewisodd Cyngor Dinas Casnewydd ddynodi'r Prif Weithredwr.  Fodd bynnag, golygai deddfwriaeth newydd a orfodwyd gan Lywodraeth Cymru y byddai teitl y Swyddog Canlyniadau yn gysylltiedig â phob Prif Weithredwr yng Nghymru yn y dyfodol heb unrhyw gymhelliant ariannol ychwanegol.  Cafwyd trafodaeth fer ynghylch ffioedd a chyfrifoldebau'r Swyddog Canlyniadau.

Cytunwyd:

Cytunodd y Pwyllgor ar y newidiadau arfaethedig i'r Cynllun Dirprwyo i Swyddogion ac argymhellodd y dylid ei fabwysiadu fel rhan 3 Atodiad 3 o'r cyfansoddiad yn y Cyngor ar 27 Chwefror 2020.