Agenda item

Cyflwynodd yr Arweinydd yr adroddiad i’r Cabinet, gan dynnu sylw at gynnydd y Cyngor ar dynnu rhestr fer o brosiectau am GronfaAdnewyddu Cymunedol y DU fyddai’n cael ei gyflwyno i’r Weinyddiaeth Tai, Cymunedau Llywodraeth Leol erbyn 18 Mehefin.

Ym mis Mawrth, cyhoeddodd y llywodraeth Geidwadol yn eu cyllideb y buasent yn lansio Cronfa Adnewyddu Cymunedol y DU, sef rhagflaenydd Cronfa Ffyniant Gyffredin y DU yn 2022 ac a fyddai’n cymryd lle Cronfeydd Strwythurol yr UE, y manteisiodd Casnewydd a De Ddwyrain Cymru arnynt yn y gorffennol.

Yr oedd hyn oll yn rhan o agenda ‘Codi’r Gwastad’ Llywodraeth y DU, oedd yn cynnwys cronfa Codi’r Gwastad a gyflwynwyd hefyd i’r Cabinet.

Pwrpas y Gronfa Adnewyddu oedd cefnogi cymunedau lleol a’r economi gan ganoli ar bedair thema:

1.     Buddsoddimewn sgiliau;

2.     Buddsoddii fusnesau lleol

3.     Buddsoddimewn cymunedau a lle

4.     Cefnogipobl i mewn i waith

Yr oedd pwyslais hefyd ar i ymgeiswyr ddangos sut y byddai eu prosiectau yn cefnogi dad-garboneiddio a’r agenda newid hinsawdd.

CyhoeddoddLlywodraeth y DU y byddai 100 lle (awdurdodau lleol) ledled y DU yn cael blaenoriaeth i fynd at y Gronfa ar sail eu mynegai gwytnwch economaidd. 

Yn anffodus, nid oedd Casnewydd wedi ei nodi fel ardal flaenoriaeth, ond gallai ddal i gyflwyno rhestr fer o geisiadau i’r Gronfa.

Gallai pob awdurdod lleol gyflwyno unrhyw nifer o geisiadau hyd at £3 miliwn o werth.

Gallai sefydliadau o’r sectorau preifat a chyhoeddus, gan gynnwys awdurdodau lleol, elusennau, sefydliadau nid-am-elw ac addysgol wneud cais trwy wahoddiad agored. 

Ym mis Ebrill, lansiodd Cyngor Casnewydd wahoddiad i sefydliadau gyflwyno eu ceisiadau erbyn 21 Mai trwy eu gwefan. 

Gofynnwydi ymgeiswyr nid yn unig ddangos sut y buasent yn cefnogi’r pedair thema a nodwyd ym mhrosbectws Llywodraeth y DU, ond hefyd sut y buasent yn cefnogi blaenoriaethau Casnewydd oedd wedi eu cynnwys yng Nghynllun Lles y Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus (Casnewydd yn Un), Cynllun Corfforaethol y Cyngor, Nodau Adfer Covid y Cyngor, a blaenoriaethau strategol eraill fel newid hinsawdd.

Arwaethaf yr amserlen fer a osodwyd gan Lywodraeth y DU i awdurdodau lleol sefydlu a gwahodd sefydliadau i ymgeisio, ac i sefydliadau gyflwyno eu ceisiadau, derbyniwyd 11 cais gwerth cyfanswm o £3.4miliwn.

Yr oedd y ceisiadau gan y sefydliadau oll o ansawdd uchel a gallant yn hawdd gefnogi blaenoriaethau strategol dinas Casnewydd.

Yr wyf i fel Cadeirydd y Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus, gyda’r Cynghorydd Hughes (Aelod Cabinet dros Ddatblygu Cynaliadwy), Beverly Owen (Prif Weithredwr) a chynrychiolwyr partneriaid o’r  Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus wedi asesu’r ceisiadau. Yr oedd y sgoriau ar gyfer rhoi ar y rhestr fer yn seiliedig ar feini prawf ateb y blaenoriaethau strategol cenedlaethol a lleol, y gwerth cymdeithasol a’r deilliannau fyddai o les i gymunedau ac economi Casnewydd, a sicrhau bod y  prosiectau yn cynnwys cymunedau a grwpiau o bob cwr o Gasnewydd.

Yr oedd yr Arweinydd yn falch o gadarnhau fod y Panel Asesu wedi pennu bod y ceisiadau isod yn llwyddiannus ac y dylid eu cyflwyno i’r Weinyddiaeth Tai, Cymunedau Llywodraeth Leol:

§  Business in Focus

§  Ffilm Cymru

§  TrosGynnal Plant (TGP )

§  Pobl

§  MaendyDiderfyn

§  Casnewydd Nawr

§  Prifysgol De Cymru (PDC)

§  Volunteering Matters

Datganodd y Cynghorydd Rahman ddiddordeb fel un o Ymddiriedolwyr Maendy Diderfyn ac ni chymerodd ran yn y penderfyniad.

Ar ran y Panel, yr oedd yr holl sefydliadau wedi gwneud ceisiadau y gallesid bod wedi eu cyflwyno i Lywodraeth y DU ac yr oedd y broses o dynnu rhestr fer yn heriol a thrylwyr.

Yn anffodus, nid oedd hyn yn gwarantu y byddai’r ceisiadau a gyflwynir gan y Cyngor yn llwyddo i gael arian Llywodraeth y DU a bydd yn rhaid i ni oll aros tan fis Gorffennaf i glywed canlyniad y broses werthuso.

Boed y sefydliadau yn llwyddiannus neu beidio, a hefyd i’r sefydliadau hynny nad oedd ar y rhestr fer, diolchodd yr Arweinydd iddynt am gymryd amser i gyflwyno eu ceisiadau. Yr oedd am annog yr holl sefydliadau i ddal ati i gyflawni eu cynigion ar gyfer Casnewydd gan y byddant oll yn cael effaith ar wella bywydau pobl.  

Anogodd yr Arweinydd hwy hefyd i geisio cyfleoedd eraill am grantiau oedd yn cael eu cynnig gan Lywodraeth Cymru a chyrff Cymreig eraill, a allai eu helpu i gyrraedd y nod.

I gloi, byddai’r Cabinet a’r Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus  yn cael gwybod canlyniad y broses werthuso gan Lywodraeth y DU a phan fyddai’r Gronfa Ffyniant Gyffredin yn cael ei lansio y flwyddyn nesaf, byddai Casnewydd eto am gefnogi sefydliadau i gyrchu’r cyllid. 

SylwadauAelodau’r Cabinet:

O ran Volunteering Matters, pwysleisiodd y Cynghorydd Mayer bwysigrwydd helpu’r rhai mwyaf bregus, a chyfeiriodd at hysbyseb yr hwb cymunedol yn gofyn am gefnogaeth, yn ogystal â helpu’r mwyaf bregus i chwilio am swyddi. 

Soniodd y Cynghorydd Hughes hefyd am yr effaith gadarnhaol y byddai’r cyllid yn gael ar y ddinas petai’r bid yn llwyddiannus.

Ategodd y Cynghorydd Harvey sylwadau’r Cynghorydd Mayer, gan sicrhau’r trigolion y byddai Cyngor Dinas Casnewydd yn cefnogi’r bobl fwyaf bregus.

Adleisiodd y Cynghorydd Cockeram hefyd sylwadau ei gydweithwyr yn y Cabinet.

Penderfyniad:

Cefnogodd y Cabinet gynnydd y gwaith oedd yn cael ei wneud gan Gyngor Casnewydd a byddid yn cyflwyno’r ceisiadau ar y rhestr fer i’r  Weinyddiaeth Tai, Cymunedau Llywodraeth Leol.