Trafodaeth gyda Matthew Sharp-Rheolwr Datblygu ac Adfywio
Cofnodion:
Cyflwynodd Matthew Sharp, Rheolwr Datblygu ac Adfywio yr eitem hon i'r cyfarfod.
Esboniodd Matthew fod y Cynllun Datblygu Lleol (CDLl) yn cynnwys dyraniadau ar gyfer tai, cyflogaeth ac ysgolion mewn ardaloedd lle'r oedd y Cyngor yn bwriadu hyrwyddo twf. Roedd hyn hefyd yn cynnwys ardaloedd lle'r oeddem yn bwriadu diogelu cefn gwlad ac amrywiol ardaloedd o asedau hanesyddol ac amgylcheddol.
Pwyntiau i'w nodi:
· Roedd y CDLl presennol yn ymdrin â’r cyfnod rhwng 2011 a 2026 ac fe'i mabwysiadwyd ym mis Ionawr 2015.
· Ers dechrau cyfnod y cynllun ym mis Ebrill 2011, mae 6,500 o gartrefi newydd wedi'u hadeiladu gyda dros 20% o'r rheiny yn dal i fod yn fforddiadwy, gyda 94% ar dir llwyd. Roedd 26 hectar o dir cyflogaeth hefyd wedi dod ymlaen.
· Mae'r CDLl presennol dros 6 oed felly roedd angen ei adolygu. Cafwyd trafodaethau anffurfiol ar y marc pedair blynedd, gyda'r cyfraddau cyflawni mewn perthynas â thai yn eithaf llwyddiannus. Fodd bynnag, gan fod chwe blynedd wedi mynd heibio, roedd amser i adolygu.
· Roedd dadl bod angen cyflwyno safleoedd mwy strategol. Yn gynharach yn y flwyddyn, cyhoeddwyd Cynllun Datblygu Cenedlaethol Cymru’r Dyfodol gan Lywodraeth Cymru, a dyma'r lefel uchaf o gynllun strategol yng Nghymru.
· Nododd y cynllun hwn fod Casnewydd a'r ardal gyfagos yn ardal o dwf cenedlaethol.
· I grynhoi, bydd adolygu'r CDLl yn helpu i hybu adferiad economaidd a’i gysylltu'n fwy cynhenid â'n cynllun lles.
· Lluniwyd cytundeb cyflawni a oedd yn amserlen ar gyfer cyflawni'r CDLl diwygiedig. Roedd hyn hefyd yn cynnwys Cynllun Cynnwys Cymunedau sy'n nodi pryd a sut y bydd y Cyngor yn ymgynghori ac yn ymgysylltu â rhanddeiliaid, ar ba gamau, y cofnodion i’w cynnwys ynghyd ag ymgysylltu â'r Cynghorau Cymuned.
· Cymeradwywyd y cytundeb cyflawni ym mis Mai 2021 sy'n cynnwys cynllun cynnwys cymunedau sy'n nodi pryd a sut y bydd y Cyngor yn ymgynghori ac yn ymgysylltu â rhanddeiliaid gan gynnwys y cyhoedd.
· Gofynnwyd i'r cyhoedd pa safleoedd yr hoffent eu cyflwyno fel rhan o'r cynllun newydd.
· Cam 3- Dyma fyddai drafft cyntaf y CDLl a byddai digon o gyfleoedd i ymgynghori â'r cyhoedd - Awst 2022.
· Yna byddai'r cynllun Adneuo yn cael ei gyflwyno i Lywodraeth Cymru i'w archwilio yn Haf 2024 gyda thrafodaethau. Gall gwrthwynebwyr a chefnogwyr anfon eu syniadau ymlaen, ac mae hyn yn annog ymgysylltu.
· Yn y pen draw, bydd adroddiad yr arolygydd yn cael ei ryddhau yn 2025 ac yna byddai hynny'n cael ei fabwysiadu fel y cynllun newydd. Roedd yn broses hir, felly roedd ymgysylltu yn bwysig.
Y Camau Nesaf:
Y cam nesaf fyddai ymgysylltu â rhanddeiliaid allweddol i ddarganfod beth oedd y dyheadau, gydag amrywiaeth o senarios ac opsiynau twf a byddai'r rhain yn cael eu rhannu â'r cyhoedd i nodi lefel y twf yng Nghasnewydd i'w gyflawni; mae'r CDLl presennol yn gosod targed tai o 10,000 o anheddau newydd.
· Byddai Asesiadau Ffiniau Pentrefi hefyd yn cael eu hystyried yn fuan. O fewn y ffin drefol roedd cyfleusterau cymunedol a datblygiad a oedd yn dderbyniol mewn egwyddor, a byddai hyn yr un peth i bentrefi. Byddai ffactorau eraill i'w hystyried ond byddai hynny'n fras sut y byddai'r cynllun yn gweithio o ran y CDLl.
· Mae rhai pentrefi wedi'u dileu oherwydd, o ran cynllunio, mae ganddynt lai o gyfleusterau ac felly maent yn llai cynaliadwy e.e. mae’n anoddach rhoi t? newydd yn y pentrefi hyn. Byddai ffiniau yn cael eu hystyried i weld a oeddent yn dal i fod yn berthnasol.
Cwestiynau:
Gofynnodd cynrychiolydd Gwynll?g a yw datganiad y Gweinidog ar ddiogelu Gwastatir Gwynll?g a'r penderfyniad diweddar i wrthod y fferm solar yn cael effaith ar y penderfyniadau ar y CDLl.
Cadarnhaodd y Rheolwr Datblygu ac Adfywio y byddent, ac y byddai hyn yn ystyriaeth berthnasol. Roedd y Gweinidog wedi gwrthod adroddiad yr Arolygydd gan ddweud bod gwerth treftadaeth Gwastatir Gwynll?g yn dal mwy o bwysau a oedd yn arweiniad clir gan y Gweinidog i'w ystyried.
Dywedodd cynrychiolydd Maerun ei fod yn teimlo mai ychydig iawn o ddiogelwch a oedd gan Gwastadeddau Gwent a'i fod yn chwilio am rywbeth yn y CDLl a oedd yn cadw cyflwr yr amgylchedd naturiol hwnnw. Roedd hefyd yn chwilio am arweiniad clir gan yr adran Gynllunio o ran cynlluniau cynefin ar gyfer cymunedau. Dywedodd fod ganddo farn ar ddatblygu cynaliadwy o fewn ardaloedd fel Maerun a Chas-bach yr hoffai fynd i'r afael â hi hefyd.
Mewn perthynas â ffiniau aneddiadau, gofynnodd cynrychiolydd Maerun pam yr oedd Cas-bach a Maerund wedi'u heithrio fel petaech wedi siarad â phobl yno, roedd yr ardal wedi ei gor-ddatblygu beth bynnag. Nid oedd gwasanaeth bws, a gofynnwyd pam fod yr ardaloedd hyn wedi'u heithrio o’r ffin aneddiad.
Dywedodd y Rheolwr Datblygu ac Adfywio y byddai Cynllunwyr y Cyngor yn anghytuno ychydig â'r datganiad nad oedd digon o ddiogelwch i Wastadeddau Gwent gan fod paragraff cyntaf adroddiad yr arolygydd a gymeradwyodd safle Llan-wern yn rhestru'r cyfyngiadau; ei fod yn safle hanesyddol, bod ganddo lawer o ddiogelwch ac o dan amgylchiadau arferol ni fyddai ardal fel hon yn cael ei hystyried fodd bynnag roedd y manteision amgylcheddol sy'n pweru cymaint o gartrefi yn drech na'r cyfyngiadau hyn.
Esboniodd y Rheolwr Datblygu ac Adfywio ei fod wedi cael ei drafod o'r blaen am Wastadeddau Gwent fod yn llain las. Fodd bynnag, nid dyna oedd pwrpas llain las. Roedd llain las yno i atal uno aneddiadau rhwng Casnewydd a Chaerdydd ac roedd polisi Llywodraeth Cymru wedi datgan o'r blaen y gellid gosod datblygiad ynni adnewyddadwy ar lain las.
Deallwyd bod rhai pobl yn teimlo nad oedd digon o ddiogelwch, fodd bynnag, roedd un o'r ffermydd a gymeradwywyd yn cydnabod bod polisi Llywodraeth Cymru bryd hynny o blaid ynni adnewyddadwy.
Cafwyd trafodaethau blaenorol ynghylch Gwastadeddau Gwent ac roedd y tîm yn gweithio gyda'r bobl Etifeddiaeth i'w helpu i lunio dadleuon cynllunio a thrafodwyd canllaw cynllunio atodol hefyd i atal datblygiad. Fodd bynnag, arweiniad yn unig oedd canllaw atodol.
Roedd Llywodraeth Cymru yn mynd i edrych ar rywbeth ar wahân, ond nid oedd hyn yn hysbys ar hyn o bryd.
O ran Cynlluniau Cynefin, nid oedd unrhyw rai yng Nghasnewydd ar hyn o bryd, roedd rhai ym Mannau Brycheiniog ac ati a byddai'r tîm Cynllunio yn hapus i weithio gyda chynghorau cymuned i ddatblygu'r rhain, ond roedd yn rhaid iddynt gydymffurfio â'r CDLl felly ni ellid diystyru polisïau yn y CDLl.
Roedd Cymorth Cynllunio Cymru yn eithaf awyddus i ymgysylltu â chynghorau cymuned ar Gynlluniau Cynefin a gallai cynghorau cymuned siarad â nhw am hyn.
O ran ffiniau, mae’r ffin ar gyfer Cas-bach a Maerun â ffin ac mae ganddi lefel o gyfleuster cymunedol a thrafnidiaeth ac felly byddai datblygiad o fewn y ffin yn dderbyniol mewn egwyddor yn y CDLl presennol.
Esboniodd y Rheolwr Datblygu ac Adfywio fod Machen Isaf er enghraifft yn fwy ynysig gyda dim llawer o drafnidiaeth ac ati felly yna ni fyddai’n cael unrhyw ddatblygiad pellach ac yna byddai'r ffin yn cael ei dileu.
Dywedodd cynrychiolydd Gwynll?g ei fod yn synnu bod Llanbedr Gwynll?g wedi'i dileu o'r CDLl presennol a bod Llansanffraid Gwynll?g i gael ffin gan eu bod ochr yn ochr â'i gilydd, bod ganddynt strwythur tebyg a bod gan y ddau ohonynt wasanaethau cyfyngedig.
Esboniodd y Rheolwr Datblygu ac Adfywio fod dadansoddiad yn edrych ar yr hyn oedd gan y pentrefi ac ati wedi’i gynnal a'u bod wedi cael eu sgorio.
Dywedodd cynrychiolydd Gwynll?g fod gan Lansanffraid Gwynll?g yn ôl pob tebyg fwy o weithgarwch busnes.
Dywedodd yr Uwch Swyddog Polisi Cynllunio fod y pentrefi a gafodd eu dileu a'r rhai a ychwanegwyd o'r CDLl presennol o 2015. Byddai'r tîm nawr yn ailasesu'r rhain i gyd a byddai'r tîm yn dod allan i'r holl bentrefi i weld y bobl yno ac i asesu beth oedd yno.
Gofynnodd cynrychiolydd Gwynll?g am y Cynllun Cenedlaethol a dywedodd y byddai hyn yn her fawr gan fod llawer o ardaloedd a ddiogelir a pharthau llifogydd, felly roedd hyn yn dipyn o her i ddargyfeirio cynllunio i ffwrdd o ardaloedd llifogydd.