Agenda item

Cyflwynwyd yr adroddiad hwn i'r Pwyllgor gan y Prif Archwilydd Mewnol.

Roedd yr adroddiad hwn yn ymwneud â'r farn a fynegwyd gan y tîm, ac roedd yn rhoi'r wybodaeth ddiweddaraf i'r Pwyllgor am y cynnydd a wnaed o ran y farn anffafriol a gyhoeddwyd.

Prif Bwyntiau:

·       Yn ystod 2018-19, cafodd 48 o farnau archwilio eu cyhoeddi; roedd deg yn Anfoddhaol ac un yn Ansicr.

·       Yn ystod 2019-20, cafodd 32 o farnau archwilio eu cyhoeddi; roedd chwech yn Anfoddhaol ac nid oedd yr un yn Ansicr.

·       Yn ystod 2020-21, cafodd 29 o farnau archwilio eu cyhoeddi; roedd un yn Anfoddhaol ac nid oedd yr un yn Ansicr.

·       Yn ystod 2021-22 (hyd at 30-9-21), cafodd naw barn archwilio eu cyhoeddi; nid oedd yr un yn Anfoddhaol nac yn Ansicr.

Roedd hon yn ffordd addawol ymlaen gan fod nifer y safbwyntiau anffafriol yn lleihau. Gall Aelodau weld bod gwelliannau wedi'u gwneud a bod ymrwymiad i fynd ar drywydd unrhyw farn anffafriol ac adrodd yn ôl i'r Pwyllgor ar y farn eilradd, a allai fod yn gadarnhaol neu'n negyddol.

·       Mewn rhai achosion, cafwyd dwy farn anffafriol yn olynol ac yna mae'r Pwyllgor wedi galw'r Pennaeth Gwasanaeth perthnasol i mewn i herio'r unigolyn pam mai ychydig o gamau a gymerwyd ac i wneud y gwelliannau hynny.

·       Yn 2015-16 (paragraff 6 yr adroddiad), cyhoeddwyd 34 o farnau archwilio a barnwyd bod wyth ohonynt yn Anfoddhaol; nodwyd un yn y crynodeb fel tabl gan fod y saith adroddiad blaenorol wedi bod yn destun camau dilynol a bod barnau mwy ffafriol wedi'u cyhoeddi ac wedi'u hadrodd yn briodol i'r Pwyllgor.

·       Roedd Tabl 6 yn dangos y Fenter ar y Cyd – Newport Norse, a oedd yn Anfoddhaol rai blynyddoedd yn ôl. Bu rhywfaint o oedi wrth gael yr adroddiad hwn o ran gweithgarwch dilynol. Dechreuwyd gweithgarwch dilynol yn 2021, parhaodd i mewn i 2022, a chyhoeddwyd barn newydd, yr adroddwyd ei bod yn fwy ffafriol, a byddai hon yn cael ei hadrodd yn ôl i'r Pwyllgor maes o law.

·       Yn 2016-17, cyhoeddwyd 35 o farnau archwilio; barnwyd bod pump yn Anfoddhaol, un yn Ansicr. Nid yw un adroddiad wedi bod yn destun camau dilynol eto. Roedd hwn yn fater i’r Gwasanaeth Adnoddau a Rennir ac mae'r pedwar adroddiad Anfoddhaol blaenorol ac un Ansicr wedi'u dilyn gan farn fwy ffafriol. Mae’r Gwasanaeth Adnoddau a Rennir a’r Tîm Digidol wedi ymgysylltu ag ymgynghorydd i nodi dadansoddiad o fylchau a byddai diweddariad yn cael ei roi i’r Pwyllgor maes o law.

·       Nododd paragraff 8 y cyhoeddwyd 40 o farnau archwilio yn 2017-18; barnwyd bod chwech yn Anfoddhaol ac nid oedd yr un yn Ansicr. Mae pedwar o'r chwech wedi bod yn destun camau dilynol, y mae tri ohonynt wedi arwain at farn archwilio fwy ffafriol. Nid yw dau adroddiad wedi bod yn destun camau dilynol eto. Mewn perthynas â'r Contractiwr Arlwyo a Ffefrir, nid oedd hyn wedi'i nodi eto gan nad oedd yr ysgol wedi ymrwymo i gontract newydd eto.

·       Yn 2018-19, roedd 48 o farnau archwilio wedi’u cyhoeddi; barnwyd bod deg yn Anfoddhaol ac un yn Ansicr. Aethpwyd ar drywydd chwe archwiliad, gan arwain at farn fwy ffafriol. Dangoswyd y barnau sydd i ddod yn y tabl. Roedd Lwfansau Mabwysiadu yn destun camau dilynol yn y flwyddyn ariannol gyfredol hon. Roedd y Portffolio Eiddo Masnachol a Diwydiannol yn Anfoddhaol yn wreiddiol, a chyhoeddwyd yr adroddiad terfynol ym mis Mawrth 2021, gan gynnig barn well o Resymol. Mae Priffyrdd wedi gweld gwell barn o Resymol. Roedd System Olrhain a Defnydd Cerbydau yn Anfoddhaol yn flaenorol; nid yw hyn wedi bod yn destun gweithgarwch dilynol eto gan fod yr adran yn gweithredu system olrhain newydd. Mae Teithiau ac Ymweliadau wedi bod yn destun camau dilynol ac mae'r Pwyllgor eisoes wedi galw'r Pennaeth Gwasanaeth i mewn, a roddodd sicrwydd y byddai pethau'n gwella. Bu oedi yn y gwaith dilynol hwn oherwydd cau ysgolion o ganlyniad i COVID-19 / y pandemig. Roedd Ysgol Gyfun Caerllion yn Anfoddhaol ac, oherwydd COVID-19, nid aethpwyd ar drywydd hyn ar 30 Medi 2021. Fodd bynnag, cafodd camau dilynol eu cymryd wedyn a byddai'r adroddiad yn cael ei gyflwyno i'r Pwyllgor mewn cyfarfod yn y dyfodol.

·       Yn 2019-20, roedd 32 o farnau archwilio wedi’u cyhoeddi; barnwyd bod chwech yn Anfoddhaol ac nid oedd yr un ohonynt yn Ansicr. Mae tri archwiliad wedi bod yn destun camau dilynol, gan arwain at farnau mwy ffafriol. Roedd Contractau Tacsi i fod yn destun camau dilynol yn y Chwarter 4 hwn o 2021-22. Roedd gwaith dilynol i fod ar Lywodraethu Corfforaethol yn 2022-23, sef y flwyddyn ariannol nesaf. Mae Perthnasau wedi derbyn dwy farn Anfoddhaol yn olynol a galwyd y Pennaeth Plant a Phobl Ifanc i mewn i roi sicrwydd y byddai pethau'n gwella. Cwblhawyd proses ddilynol, gan wella’r farn i Resymol. Roedd Cyfrif Imprest Plant a Theuluoedd yn wreiddiol yn Anfoddhaol ond mae'r adroddiad terfynol, a gyhoeddwyd ym mis Awst 2021, yn cynnig barn well, sef Rhesymol. Roedd gan Gymorth Cerdd Gwent adroddiad Anfoddhaol ac mae trafodaethau wedi bod yn mynd rhagddynt gyda’u rheolwr gwasanaeth. Ni chynhaliwyd apwyntiad dilynol ond rhoddwyd cyngor a byddai archwiliad dilynol yn cael ei gwblhau ar ôl COVID-19.

·       Yn 2020-21, roedd 29 o farnau archwilio wedi’u cyhoeddi; barnwyd bod un yn Anfoddhaol ac ni farnwyd bod yr un yn Ansicr.

·       Yn 2021-22, hyd at fis Medi 2021, mae naw barn archwilio wedi’u cyhoeddi; ni chyhoeddwyd unrhyw adroddiadau archwilio gyda barn archwilio Anfoddhaol neu Ansicr.

·       Mae gan reolwyr ymrwymiad i wneud y newidiadau a awgrymwyd, ac mae'r rheolwyr wedi cyflwyno eu camau rheoli eu hunain i fynd i'r afael â'u materion a mater i'r rheolwyr gweithredol oedd symud hyn ymlaen.

Cwestiynau:

Dywedodd y Cynghorydd Giles ei bod yn ymddangos bod popeth yn eithaf manwl ac yn effeithlon iawn. Dywedodd fod rhai safbwyntiau yn gyfarwydd, a rhai yn annisgwyl. Nododd y Cynghorydd Giles hefyd fod llawer o agweddau COVID-19 a gofynnodd a oedd unrhyw enghreifftiau i egluro sut yr effeithiwyd ar wasanaethau.

Cadarnhaodd y Prif Archwilydd Mewnol mai’r prif feysydd archwilio yr effeithiwyd arnynt oedd ein hysgolion a methu â chynnal ymweliadau safle oherwydd cyfyngiadau COVID-19 a chau ysgolion. Byddai'r tîm archwilio yn gweithio gydag ysgolion a phenaethiaid, a byddai ganddynt hunanasesiad risg rheoledig i'w anfon atynt i sicrhau bod rheolaethau digonol ar waith. Gyda meysydd gwasanaeth eraill, roedd y ffocws ar ddarpariaeth rheng flaen yn ystod y pandemig yn hytrach na gwaith archwilio, a gydnabuwyd.

Gwnaeth y Cynghorydd Hourahine sylw ar y daflen grynodeb, a oedd yn crybwyll barn archwilio, gan fod sôn am hyn o'r blaen. Gofynnodd y Cynghorydd Hourahine am i'r tablau crynodeb nodi pryd y gallai'r tîm ymweld nesaf gan y byddai hyn yn ddefnyddiol, e.e. barn 2018-2019.

Dywedodd y Prif Archwilydd Mewnol y byddai'n ystyried hyn a dywedodd fod yr wybodaeth wedi'i chynnwys yn y tablau, a'i bod yn dibynnu ar ba bryd y byddai'r dasg yn ymddangos ar y cylch archwilio wrth i risgiau eraill ddod i'r amlwg, a allai gael blaenoriaeth. Mewn perthynas â'r camau dilynol i adroddiad anffafriol, byddai’r broses ddilynol yn cael ei chwblhau o fewn 12 mis ond weithiau gellid darparu ar gyfer hyn.

Cytunwyd:

Nododd y Pwyllgor Llywodraethu ac Archwilio yr adroddiad.