Agenda item

Roedd Aelod y Cabinet dros Gynllunio Strategol, Tai a Rheoleiddio yn falch o gyflwyno'r Gorchymyn Diogelu Mannau Agored Cyhoeddus newydd ar gyfer rheoli c?n i'w gymeradwyo.

Cyn 2015, roedd rheoli c?n yn cael ei reoli o dan Orchmynion Rheoli C?n safle-benodol ar gyfer gwahanol fannau agored sy’n eiddo i’r Cyngor. O fis Hydref 2014, cyflwynodd Deddf Ymddygiad Gwrthgymdeithasol, Troseddu a Phlismona 2014 y defnydd o Orchmynion Diogelu Mannau Agored Cyhoeddus fel p?er newydd i ymdrin ag ymddygiad gwrthgymdeithasol, gan gynnwys perchnogaeth c?n anghyfrifol.

Roedd hyn yn golygu bod y Gorchmynion Rheoli C?n a oedd yn bodoli eisoes yn cael eu dirwyn i ben a'u disodli gan Orchmynion Diogelu Mannau Agored Cyhoeddus. Dull Cyngor Dinas Casnewydd, yn unol ag awdurdodau lleol eraill, oedd cyfuno’r holl faterion sy’n ymwneud â rheoli c?n ac ymddygiad c?n mewn gorchymyn ehangach, a fyddai o fudd i bob aelod o’r gymuned sy’n defnyddio tir sy’n eiddo i’r Cyngor ac yn cael ei reoli ganddo – perchnogion c?n a’r cyhoedd yn gyffredinol.

Barnwyd bod angen y gorchymyn i reoli ymddygiad anghyfrifol wrth fynd â ch?n am dro / er mwyn cael ymarfer corff a oedd yn cael effaith andwyol ar ddefnydd a mwynhad pobl eraill o fannau agored cyhoeddus. Roedd hyn yn amrywio o fethu â chael gwared ar faw i ymddygiad afreolus anifeiliaid tuag at bobl, anifeiliaid eraill a bywyd gwyllt. Roedd yr angen i reoli ymddygiad mewn meysydd chwarae, meysydd chwaraeon ffurfiol a mynwentydd yn arbennig o arwyddocaol, ac roedd digwyddiadau yn yr ardaloedd hyn yn arwain at gwynion ffurfiol i'r awdurdod.

Roedd y mesurau rheoli a ymgorfforwyd i’r Gorchmynion Diogelu Mannau Agored Cyhoeddus yn cynnwys gwahardd c?n yn gyfan gwbl o ardaloedd sensitif penodol megis mannau chwarae i blant, gofyniad i g?n fod dan reolaeth ac ar dennyn mewn mannau cyhoeddus penodol eraill, a gofyniad cyffredinol i berchnogion c?n lanhau baw c?n.

Yn unol â'r ddeddfwriaeth a'r canllawiau statudol, roedd yn ofynnol i'r Cyngor ymgynghori â'r Heddlu, y cyhoedd yn gyffredinol a rhanddeiliaid allweddol megis clybiau a chymdeithasau perchnogion c?n a rhoi sylw i unrhyw ymatebion i'r ymgynghoriad cyn penderfynu bwrw ymlaen â'r Gorchymyn Diogelu Mannau Agored Cyhoeddus.

Goruchwyliwyd y broses o ymgysylltu â'r cyhoedd ac ymgynghori â rhanddeiliaid allweddol gan y Pwyllgor Rheoli Trosolwg a Chraffu.

Cytunodd y pwyllgor ar yr ymgynghoriad cyhoeddus yn ei gyfarfod ym mis Gorffennaf 2021, ac ar ôl hynny, cynhaliwyd ymgynghoriad helaeth.

Roedd hyn yn cynnwys ymgysylltu â grwpiau allweddol, gan gynnwys, er enghraifft, glybiau chwaraeon, cyrff llywodraethu chwaraeon, y Clwb Cenel, Cymdeithas Genedlaethol y Trefnwyr Angladdau, yr Ymddiriedolaeth Natur neu'r RSPB.

Yn ogystal, cafodd baneri a hysbysiadau eu cynhyrchu a'u rhoi o amgylch y gwahanol safleoedd a'u gosod ar gatiau yn hysbysu'r cyhoedd. Postiwyd y ddolen i’r ymgynghoriad ar y cyfryngau cymdeithasol i helpu i godi ymwybyddiaeth. Dangoswyd y canlyniad bod mwyafrif clir o blaid gweithredu'r gorchymyn.

Cyflwynwyd canlyniad yr ymgynghoriad i’r Pwyllgor Rheoli Trosolwg a Chraffu ym mis Ionawr 2022. Rhoddodd y pwyllgor ystyriaeth i'r ymatebion i'r ymgynghoriad ac roedd yn fodlon bod gwaith ymgysylltu eang wedi digwydd a bod angen y mesurau rheoli a oedd wedi'u cynnwys yn y Gorchymyn Diogelu Mannau Agored Cyhoeddus arfaethedig ac felly argymhellodd i'r Cyngor y dylid mabwysiadu'r Gorchymyn Diogelu Mannau Agored Cyhoeddus arfaethedig.

Cwblhawyd Asesiad o’r Effaith ar Degwch a Chydraddoldeb hefyd. Nid oedd unrhyw ganlyniadau negyddol yn gysylltiedig â grwpiau neu unigolion â nodweddion gwarchodedig, a byddai'r Gorchymyn Diogelu Mannau Agored Cyhoeddus yn cyfrannu at ddatblygu Mannau Gwyrdd a Diogel, a oedd yn ymyriad allweddol i'r Cyngor.

Y cynnig yn awr oedd cymeradwyo'r Gorchymyn Diogelu Mannau Agored Cyhoeddus ar gyfer rheoli c?n am gyfnod o dair blynedd, yn unol ag argymhelliad y Pwyllgor Rheoli Trosolwg a Chraffu.

Sylwadau gan gynghorwyr:

Cytunodd y Cynghorydd Lacey fod perchnogion c?n cyfrifol yn glanhau ar ôl eu c?n; fodd bynnag, roedd yr adroddiad hwn hefyd yn ymwneud â pherchnogion c?n anghyfrifol ac felly'n cefnogi'r ci yn llawn.

Mynychodd y Cynghorydd Forsey y Pwyllgor Craffu pan gafodd ei roi gerbron yr aelodau, ac anogodd bobl hefyd i gadw eu c?n dan reolaeth o amgylch plant ac mewn mynwentydd a chefnogodd yr adroddiad.

Roedd y Cynghorydd Whitehead yn cefnogi'r adroddiad yn llwyr ac wedi ymgyrchu yn erbyn pobl nad ydynt yn codi baw c?n a'r peryglon canlyniadol. Gofynnodd y Cynghorydd Whitehead p'un a oedd gan y Cyngor yr adnoddau i blismona'r gorchymyn hwn.

Cefnogodd y Cynghorydd Morris yr adroddiad a chytunodd â sylwadau'r Cynghorydd Whitehead a chyfeiriodd at berchnogion c?n anghyfrifol yn taflu eu baw c?n ond gofynnodd am ymarferoldeb plismona'r gorchymyn hwn a chamau gweithredu. Dywedodd yr aelod llywyddol y gellid dod o hyd i’r wybodaeth yn yr adroddiad.

Cyfeiriodd y Cynghorydd Davies at Barc Beechwood, a oedd yn boblogaidd iawn yn ystod y cyfyngiadau symud ac a oedd hefyd wedi gweld cynnydd yn nifer y c?n ers y cyfyngiadau symud – roedd hyn yn golygu bod mwy o achosion o bobl yn gadael eu ci oddi ar dennyn ac yn codi ofn ar blant. Roedd y Cynghorydd Davies yn cefnogi'r adroddiad yn llwyr.

Dywedodd y Cynghorydd M Pimm fod perchnogion c?n anghyfrifol yn mynd â'u c?n i barciau mwy gydag ardaloedd dynodedig lle gallai c?n redeg ac awgrymodd ei bod yn syniad da edrych ar ddarparu mwy o fannau rhedeg c?n penodol mewn parciau.

Croesawodd y Cynghorydd Bright yr adroddiad.

Cefnogodd y Cynghorydd Cleverly yr adroddiad hefyd ac awgrymodd y dylid darparu mwy o finiau ar gyfer baw c?n.

Penderfynwyd:

Bod y Cyngor yn mabwysiadu a gweithredu’r Gorchymyn Diogelu Mannau Agored Cyhoeddus ar gyfer rheoli c?n rhwng 2022 a 2025.