Agenda and minutes

      i.        To receive any apologies for absence.

     ii.        To receive any declarations of interest.

    iii.        To receive any announcements by the Mayor.

      i.        Derbyn ymddiheuriadau am absenoldeb

Cafwyd ymddiheuriadau gan y Swyddog Monitro am absenoldeb (wedi eu nodi uchod).

    ii.        I dderbyn datganiadau o fuddiant.

Ni ddatganwyd unrhyw fuddiannau ar y cam hwn.

   iii.        I dderbyn unrhyw gyhoeddiadau gan y Maer

Ni fu unrhyw gyhoeddiadau gan y Maer.

To confirm and sign the minutes of the last meeting.

Cofnodion y cyfarfod y Cyngor a gynhaliwyd ar 28 Ionawr 2020.

Penderfynwyd: Cymeradwyo a mabwysiadu cofnodion y cyfarfod a gynhaliwyd ar 28 Ionawr 2020.

To consider any proposed appointments.

Ystyried y penodiadau arfaethedig a nodir yn yr adroddiad

Cynigiodd y Cynghorydd Harvey y penodiadau a nodir yn yr adroddiad, fel y cytunwyd gan y Rheolwyr Busnes, yn amodol ar y penodiadau ychwanegol a nodir isod.

Penderfynwyd: Bod y penodiadau canlynol yn cael eu cytuno.

Penodiadau Mewnol

Hyrwyddwyr

Hyrwyddwr Pobl H?n - Y Cyng. Trevor Watkins

Hyrwyddwr Iechyd Meddwl a Phobl Anabl, Agored i Niwed - Y Cyng. Kate Thomas

Hyrwyddwr Gofalwyr - Y Cyng. Graham Berry

Hyrwyddwr Trechu Tlodi - Y Cyng. Phil Hourahine

Hyrwyddwr y Lluoedd Arfog - Y Cyng. Mark Spencer

Digartrefedd - Y Cyng. Yvonne Forsey

Hyrwyddwr Bioamrywiaeth - Y Cyng. Laura Lacey

Hyrwyddwr B.A.M.E - Y Cyng. Majid Rahman

Hyrwyddwr Pobl Lesbiaidd, Hoyw, Ddeurywiol a Thrawsrywiol - Y Cyng. Laura Lacey

Hyrwyddwr y Gymraeg - Y Cyng. Jason Hughes

Penodiadau i Sefydliadau Allanol

Sefydliad         Nifer y Swyddi Gwag / Gweithwyr y mae angen eu disodli    Enwebiadau a Dderbyniwyd

CLILC  3          Arweinydd, Dirprwy Arweinydd a'r Cyng. M Spencer

Aelod Cabinet CLlLC dros Ddiwylliant a Hamdden 1 Penodiad Newydd    

Y Cynghorydd D Harvey

Cydbwyllgor Trosolwg a Chraffu Bargen Ddinesig Prifddinas-Ranbarth Caerdydd  Wrth Gefn Y Cynghorydd J Hughes

Penodiadau Cyrff Llywodraethu

Corff Llywodraethu     Nifer y Swyddi Gwag / Ailbenodiadau            Enwebiadau a Dderbyniwyd

Ysgol Gymraeg Casnewydd             Parhau 1 penodiad      Alan Speight

Ysgol Gynradd Gatholig Sant PadrigParhau 1 penodiad      Allan Morris

Ysgol Gynradd Gatholig Sant PadrigParhau 1 penodiad      John Richards

Ysgol Gynradd Gatholig Sant Joseph            Parhau 1 penodiad      Ceri Gibbons

Ysgol Gynradd Gatholig Santes Fair  Parhau 1 penodiad      Charles Ferris

Ysgol Gynradd Parc Tredegar                1 Llywodraethwr AALl Mr Savage

30 minutes is allocated for questions to the Gwent Police representative.

Rhoddodd yr Uwch-arolygydd M Richards y wybodaeth ddiweddaraf i'r Cyngor am faterion cyfredol yr heddlu cyn gwahodd cwestiynau gan y cynghorwyr

Cyfeiriodd y Cynghorydd Truman at gyfres o ddigwyddiadau gwrthgymdeithasol difrifol yn Alway, Ringland a Llyswyry.  Cynhaliwyd cyfarfod gan breswylwyr, a fynegodd bryderon bod diffyg cyfathrebu a phresenoldeb gan yr Heddlu.  Roedd y preswylwyr yn deall ac yn cydymdeimlo â thoriadau'r Heddlu a diolchodd y Cynghorydd i'r Heddlu am fod yn bresennol.  Ailadroddodd y Cynghorydd ei bod yn beth hawdd ei ddatrys; cyfathrebu a phresenoldeb.  Diolchodd yr Uwch-arolygydd M Richard i'r Cynghorwyr Truman, Guy a Jeavons ac roedd wedi cydnabod y gefnogaeth enfawr gan y cynghorwyr ac roedd yn ymwybodol bod angen i'r heddlu wneud mwy a chyda hyn mewn golwg, ymrwymodd i weithredu ar y problemau a godwyd yng nghyfarfod y preswylwyr ac roedd yn gweithio'n agosach gyda'r aelodau etholedig. 

Roedd y Cynghorydd Linton yn y cyfarfod uchod ac  adleisiodd deimladau'r Cynghorydd Truman a gofynnodd beth oedd i'w wneud gan yr heddlu yn ogystal â'r uchod a grybwyllwyd ar gyfer Ringland.  Pwysleisiwyd yr Uwch-arolygydd M Richard ei bod yn bwysig bod presenoldeb yn iawn.  Symudwyd Swyddogion Diogelwch Cymunedol o Alway a Ringland er mwyn diogelu mwy ar blant ysgol gynradd.  Fodd bynnag, disgwylid gwelliannau yn y meysydd allweddol.

Diolchodd y Cynghorydd Harvey i'r heddlu am eu hymateb cyflym mewn perthynas â'r wardiau uchod a diolchodd i’r Arolygydd Cawley, a oedd yn arolygydd da yr oedd y preswylwyr yn bwysig iddo.  Roedd yr heddlu'n wynebu toriadau ac nid oedd y preswylwyr yn deall hyn nes iddynt fynd i'r cyfarfod.  Roedd yr Uwch-arolygydd wedi ymrwymo i gydweithio â’r preswylwyr a’r cynghorwyr.

Cyfeiriodd y Cynghorydd Guy at sgamiau sy'n targedu pobl h?n a gofynnwyd a oedd unrhyw gymorth ar gael gan sefydliadau i atal hyn rhag digwydd.  Dywedodd yr Uwch-arolygydd M Richards fod gwaith ataliol wedi’i gyhoeddi ar-lein ond ei fod yn ymwybodol nad yw llawer o ddinasyddion h?n fwy na thebyg yn mynd ar-lein.  Gyda hyn mewn golwg, byddai'n cyfarfod â'r Cynghorydd Guy i drafod ffordd arall o godi ymwybyddiaeth.

Soniodd y Cynghorydd Rahman am gyffuriau o amgylch Morris Street a drafodwyd yng nghyfarfod diwethaf y Cyngor ym mis Ionawr.  Roedd y Cynghorydd Rahman yn casglu sbwriel yn ddiweddar gyda John Griffiths AC a Jessica Morden AS.  Canfuwyd cyffuriau wedi'u cuddio ar y penwythnos mewn mannau fel draeniau.  Gwelwyd dau Swyddog Cymorth Cymunedol yr Heddlu yn yr ardal ond gyda'r Haf yn agosáu a diffyg presenoldeb gan yr heddlu, byddai'r broblem hon yn gwaethygu. Dywedodd yr Uwch-arolygydd y byddai'n cysylltu â’r Arolygydd Cawley i ymchwilio i'r mater hwn.

Cyfeiriodd y Cynghorydd Marshall at y gyfres ddiweddar o ladradau yn y Gaer, a dywedodd ei bod yn anodd i ddioddefwyr gael gwybodaeth gan yr heddlu, a allai'r Uwch-arolygydd felly ystyried y pryder mawr gan breswylwyr.  Pwysleisiodd yr Uwch-arolygydd M Richards ei fod yn ymwybodol o'r troseddau ac y byddai'n canolbwyntio ar fynd i'r afael â'r broblem fel mater o flaenoriaeth.

Gofynnodd y Cynghorydd Jeavons a oedd unrhyw ddiweddariad ar geir  ...  view the full Cofnodion text for item 4.

Cyflwynodd yr Arweinydd yr adroddiad, gan esbonio'r manylion allweddol am gyllideb 2020/21 y weinyddiaeth a thynnu sylw at gynnydd yn y Dreth Gyngor sy'n sail i'r gyllideb honno, sef 6.95%.

Y weinyddiaeth sy’n penderfynu ar gynigion y gyllideb; a chafodd hyn ei wneud yng nghyfarfod y Cabinet ym mis Chwefror.  Er bod y gyllideb y cytunwyd arni yn gofyn am gynnydd o 6.95% yn y Dreth Gyngor i'w hariannu, byddai'r Cyngor llawn yn adolygu hyn ac yn cytuno ar gyfradd y Dreth Gyngor. 

Roedd y gyllideb ddrafft ym mis Rhagfyr yn seiliedig ar nifer o ragdybiaethau.   Y prif un oedd Setliad y Grant Cynnal Refeniw, a phethau eraill megis darpariaeth ar gyfer codiadau cyflog a chynnydd mewn prisiau contractau a buddsoddiad i gefnogi'r galw cynyddol am wasanaethau hanfodol.  Rhagwelwyd bwlch yn y gyllideb o bron i £6m yn 2020/21 bryd hynny; fodd bynnag, diweddarwyd y rhagdybiaethau hyn ar ôl i'r setliad drafft ddod i law gan Lywodraeth Cymru ar 16 Rhagfyr.

Yng nghyfarfod y Cabinet ym mis Chwefror, rhoddodd y Grant Cynnal Refeniw gwell tua £7.3m yn fwy o arian nag a ragdybiwyd.  Roedd arbedion o tua £5.2m eisoes wedi'u nodi yn sefyllfa mis Rhagfyr a nodwyd dau gynnig arall gwerth cyfanswm o £300k.  At hynny, ystyriwyd a chymeradwywyd pwysau cost pellach mewn ymateb i ddylanwadau allanol, er enghraifft, cynnydd yn yr isafswm cyflog cenedlaethol a chynnydd yn Ardoll Tân De Cymru a'r cyfle i gael gwared ar y ddibyniaeth ar gronfeydd wrth gefn er mwyn mantoli'r gyllideb.  Roedd  'balans mewn llaw' o £3.9m yn galluogi’r weinyddiaeth i ystyried ac ymateb i'r adborth a gafodd trwy’r ymgynghoriad cyhoeddus a gwneud penderfyniadau o ran sut i ddefnyddio'r arian ychwanegol sydd ar gael er budd y Ddinas.  Roedd rhai o'r penderfyniadau’n ymwneud â buddsoddi yn cynnwys buddsoddi mewn ysgolion, gwasanaethau ieuenctid, adfer cartrefi gwag i’w defnyddio eto a gwneud arbedion mewn mannau eraill yn y Cyngor fel yr amlinellir yn yr adroddiad, a lleihau'r cynnydd arfaethedig drafft yn y dreth gyngor i 6.95%.

Derbyniwyd y setliad terfynol ddeuddydd yn ôl, heb unrhyw newid i Grant Cynnal Refeniw'r Cyngor i'r hyn a gynhwyswyd yn y setliad dros dro ac a ragdybiwyd ym mhapurau'r gyllideb.

Byddai cyllideb net argymelledig y Cyngor yn cynyddu o £281m i tua £300m, cynnydd o bron i £19m.  Ariannwyd y cynnydd o'r cynnydd o bron i £14m yn y Grant Cynnal Refeniw, y cynnydd arfaethedig yn incwm y Dreth Gyngor o ychydig dros £4m a chynnydd yn nifer y cartrefi newydd sy'n talu'r Dreth Gyngor ar bron i £1m. 

Mae’n hysbys iawn bod Treth Gyngor Casnewydd yn isel o gymharu â bron pob Cyngor arall yng Nghymru ac yn wir, ledled y DU. Roedd hyn yn arwain at oblygiadau ar gyllid y Cyngor, o ran ei safle yng Nghymru mewn perthynas â sefyllfa ei gyllideb yn erbyn yr 'asesiad gwario safonol' – ef yw’r 19eg a ariennir lleiaf ar hyn o bryd ond roedd ei Dreth Gyngor yr ail isaf yng Nghymru.

Mae'r Cyngor wedi gwneud arbedion sylweddol dros  ...  view the full Cofnodion text for item 5.

1.         Strategaeth Cyfalaf a Strategaeth Rheoli’r Trysorlys

Roedd Strategaeth Cyfalaf 2019/20 i 2028/29’ yn ddiweddariad ar strategaeth cyfalaf y Cyngor yn dilyn y gofyniad a osodwyd ar Awdurdodau Lleol gan y ‘Cod Darbodus ar gyfer Cyllid Cyfalaf mewn Awdurdodau Lleol (2017)’ i bennu strategaeth cyfalaf. Roedd angen i'r Cyngor gymeradwyo'r strategaeth a'r dangosyddion darbodus oddi mewn iddi o leiaf unwaith y flwyddyn i'w hadolygu, eu diweddaru a'u dwyn gerbron y Cyngor yn ôl yr angen.

Roedd y meysydd allweddol wedi’u cynnwys yn yr adroddiad, megis y rhaglen gyfalaf bum mlynedd hyd at 2022/23 a'r amcanestyniad tymor hwy ar gyfer costau ariannu cyfalaf.

Roedd y rhaglen uchod yn ymwneud â chynyddu'r costau ariannu cyfalaf, a oedd wedi’u cynnwys yn CATC y Cyngor, a oedd yn heriol yn yr hinsawdd ariannol bresennol.  Byddai costau'n parhau i gynyddu yn y tymor canolig i'r hirdymor.  O'i chymharu ag awdurdodau cymharol, roedd canran y costau ariannu cyfalaf fel cyfran o gyfanswm cyllideb refeniw net y Cyngor yn uchel.  Cynlluniwyd gwaith pellach i lywio'r mater hwn.

Mae'r Cyngor yn ymwneud â dau fath o weithgarwch trysorlys, benthyca tymor hir at ddibenion cyfalaf a thymor byr ar gyfer llif arian dros dro a buddsoddi arian dros ben. 

Rheolwyd y gweithgareddau hyn gan Strategaeth Reoli Trysorlys y Cyngor a gosodwyd mesurau a therfynau amrywiol ar waith gan ei Ddangosyddion Darbodus i reoleiddio/rheoli'r broses o weithredu'r strategaeth honno.

O ran ein strategaeth benthyca, roedd gan y Cyngor ofynion benthyca hirdymor sylweddol ond yn ystod y blynyddoedd diwethaf mae'r strategaeth wedi gallu ariannu ei wariant cyfalaf drwy leihau buddsoddiadau yn hytrach na gwneud mwy o fenthyca ychwanegol drud gan ddefnyddio ‘arian dros ben’, a elwir yn ‘fenthyca mewnol’.  

Benthycwyd cymaint ag oedd ar gael yn fewnol a byddai angen benthyca unrhyw arian arall trwy fenthyg yn allanol.   Yn ogystal, wrth i'r Cyngor leihau ei gronfeydd wrth gefn, byddai angen iddo ddisodli'r terfyn is hwn ar gyfer benthyca mewnol gyda benthyca allanol newydd hefyd.  Roedd hwn yn fater pwysig ac arwyddocaol ac eto, fel yr argymhellodd y strategaeth cyfalaf, roedd angen i'r cyngor gynnal lefel gynaliadwy o wariant cyfalaf er mwyn rheoli’r lefelau benthyca newydd y byddai hyn yn eu creu a'r costau refeniw sy'n gysylltiedig â hynny. 

O ystyried yr adenillion isel iawn o fuddsoddiadau banc diwarant tymor byr, mae'r Awdurdod yn anelu at arallgyfeirio i ddosbarthiadau asedau cynhyrchiant uwch yn ystod 2020/21.  Mae hyn yn arbennig o wir am yr amcangyfrif o £10 miliwn sydd ar gael ar gyfer buddsoddiad tymor hwy ac y mae angen i ni fod wedi'i fuddsoddi er mwyn cynnal ein sefyllfa reoleiddiol.  Ar hyn o bryd, caiff yr holl arian dros ben sydd gan yr Awdurdod  ei fuddsoddi mewn adneuon banc diwarant tymor byr ac awdurdodau lleol.  Bydd yr arallgyfeirio hwn yn cynrychioli newid yn y strategaeth dros y flwyddyn nesaf.

Mae’r strategaethau'n gynhwysfawr iawn a rhoddodd yr adroddiad grynodeb defnyddiol o'r negeseuon allweddol.

O ystyried y risg gynyddol a'r adenillion isel iawn o fuddsoddiadau banc diwarant tymor byr, mae'r Awdurdod yn anelu at  ...  view the full Cofnodion text for item 6.

Cyflwynodd yr Arweinydd yr adroddiad, lle'r oedd Llywodraeth Cymru unwaith eto wedi cynnig arian grant i awdurdodau bilio gyflawni yn 2020-21, sef Cynllun Rhyddhad Ardrethi'r Stryd Fawr i leihau'r baich ardrethi ar eiddo manwerthu cymwys y stryd fawr. Cytunodd Llywodraeth Cymru i ad-dalu'r Cyngor yn llawn am unrhyw ddyfarniadau a wnaed dan y cynllun a rhagwelwyd y byddai tua 400 o fusnesau unwaith eto'n elwa o ardrethi is drwy'r rhyddhad hwn.

Roedd y cynllun yn union yr un fath â'r cynlluniau rhyddhad ardrethi manwerthu oedd ar waith yn y gorffennol, a byddai'n cynnig ardrethi is i eiddo cymwys a oedd yn gyffredinol yn eiddo manwerthu. Yn ogystal â rhyddhad ardrethi o hyd at £2,500 ar gyfer pob eiddo cymwys.

Cafodd yr adroddiad ei eilio gan y Cynghorydd Jeavons.

Roedd y bleidlais yn unfrydol.

Penderfynwyd

Penderfynodd y Cyngor fabwysiadu Cynllun Rhyddhad Ardrethi’r Stryd Fawr a Manwerthu Cymru Llywodraeth Cymru ar gyfer 2020-21 drwy wneud y penderfyniad priodol, fel oedd yn ofynnol gan Adrannau 47(1)(a) a 47(3) Deddf Cyllid Llywodraeth Leol 1988 yn y drefn honno, ac fel y nodir yn yr Atodiad i'r adroddiad hwn.

To provide an opportunity for Councillors to ask questions to the Leader of the Council in accordance with the Council’s Standing Orders.

Process:

No more than 15 minutes will be allocated at the Council meeting for questions to the Leader of the Council.

The question must be addressed through the Mayor or the person presiding at the meeting and not directly to the person being questioned.

Gwnaeth yr Arweinydd y cyhoeddiadau canlynol, cyn bwrw ymlaen â chwestiynau:

Aeth lansiad Gwefan a phrosbectws Porth y Gorllewin yn fyw ddydd Mercher roedd hwn yn gydweithrediad cyffrous yr oedd y Cyngor yn aelod allweddol ohono.

Lansiwyd hyn gan Weinidogion y Cabinet ym mis Tachwedd y llynedd, ac ef oedd trydydd pwerdy’r DU. Y ddau arall yw’r Northern Powerhouse a’r Midlands Engine.

Aeth Porth y Gorllewin un cam ymhellach na'r pwerdai rhanbarthol a ffurfiwyd hyd yma - gan ymestyn ar ledled de Cymru a gorllewin Lloegr.

Roedd yr holl bartneriaid yn canolbwyntio ar dwf economaidd cynhwysol a glân ar raddfa fawr.

Amlinellodd y prosbectws newydd y weledigaeth newydd a'r uchelgeisiau allweddol ar gyfer y bartneriaeth economaidd, a ddatblygwyd drwy drafodaethau rhwng awdurdodau lleol, busnesau, Partneriaethau Cyflogaeth Lleol a dinas-ranbarthau'r bartneriaeth.  Mae'n nodi graddfa uchelgais Porth y Gorllewin ac yn nodi'r blaenoriaethau strategol newydd, sef cysylltedd, arloesi a dull rhyngwladol gydgysylltiedig o fasnachu a buddsoddi.

Daeth hwn cyn dogfen gweledigaeth lawn y bartneriaeth, yn dilyn Adolygiad Economaidd Annibynnol yn ddiweddarach eleni a fyddai’n cynnig sail dystiolaeth ar draws gwledydd, ardaloedd a rhanbarthau'r bartneriaeth. (www.western-gateway.co.uk)

         Rhoddodd bleser mawr i'r Arweinydd gadarnhau bod gwaith i adfer yr Arcêd y Farchnad hanesyddol bellach ar waith.  Mae’r Cyngor wedi cael arian gan y Gronfa Treftadaeth, Cadw a Llywodraeth Cymru ar gyfer y project. Roedd wedi bod yn gynllun cymhleth ac yn ffodus dechreuodd y gwaith adfer yr wythnos diwethaf.  Byddai hyn yn gwneud gwahaniaeth enfawr i ganol y ddinas, gan fod o fudd nid yn unig i'r busnesau yn yr arcêd ond i'r rhai yn yr ardal gyfagos.  Byddai'r arcêd yn aros ar agor a disgwylid iddo gael ei gwblhau y flwyddyn nesaf.  Mae’r yn cynnwys adfer blaen y siopau ac adnewyddu'r canopi gwydr.  Yn bwysig, byddai'r Cyngor yn helpu i ddiogelu rhan bwysig o dreftadaeth y ddinas.

         Roedd y project paneli solar uchelgeisiol yn mynd rhagddo'n dda, gan wneud cyfraniad sylweddol i nod y Cyngor o fod yn sefydliad carbon niwtral.  Gan weithio mewn partneriaeth ag Egni Co-op, roedd paneli solar yn cael eu gosod ar doeau adeiladau'r Cyngor ledled Casnewydd.

Yn dilyn astudiaeth fanwl o ddichonoldeb, gyda chefnogaeth Gwasanaethau Ynni Llywodraeth Cymru, Cymunedau Cynaliadwy Cymru a Chanolfan Gydweithredol Cymru, lluniwyd cynllun i osod 6,000 o baneli solar mewn 21 o safleoedd na fydd angen i’r Cyngor dalu amdanynt.  Ar ôl eu gosod, byddai'r paneli solar yn cynhyrchu mwy nag 1.9 miliwn o unedau o drydan adnewyddadwy glân y flwyddyn.

Roedd gwaith wedi’i gwblhau yn ddiweddar yng nghartrefi Gofal Preswyl Parklands a Blaen-y-Pant lle y gosodwyd 129 o baneli solar yn y ddau safle.  Bydd y rhan fwyaf o'r trydan a gynhyrchir yn cael ei ddefnyddio ar y safle gan leihau allyriadau carbon y Cyngor gan 348 tunnell y flwyddyn.  Byddai rhywfaint o’r trydan hefyd yn cael ei allforio i'r grid i'w ddefnyddio yn y ddinas.

Roedd y Cyngor yn benderfynol o arwain y gad o ran mynd i'r afael â'r argyfwng hinsawdd a thrwy weithio gydag Egni Co-op byddwn yn cyflawni 20 gwaith  ...  view the full Cofnodion text for item 8.

To provide an opportunity to pose questions to Cabinet Members in line with Standing Orders.

Process:

No more than 10 minutes will be allocated at the Council meeting for questions to each Cabinet Member.

Members must submit their proposed questions in writing in advance in accordance with Standing Orders.  If members are unable to ask their question orally within the allocated time, remaining questions will be answered in writing.  The question and response will be appended to the minutes.

The question must be addressed through the Mayor or the person presiding at the meeting and not directly to the person being questioned.

Questions will be posed to Cabinet Members in the following order:

      i.        Deputy Leader and Cabinet Member for Assets and Member Development

     ii.        Cabinet Member for Education and Skills

    iii.        Cabinet Member for Social Services

   iv.        Cabinet Member for Regeneration and Housing

    v.        Cabinet Member for Community and Resources

   vi.        Cabinet Member for Streetscene

  vii.        Cabinet Member for Licensing and Regulation

 viii.        Cabinet Member for Culture and Leisure

For information:  A digest of recent decision schedules issued by Cabinet, Cabinet Members and Minutes of recent meetings of Committees has been circulated electronically to all Members of the Council.

Y Dirprwy Arweinydd/Yr Aelod Cabinet dros Wasanaethau’r Ddinas

Gofynnodd y Cynghorydd Mogford y cwestiwn canlynol a gyflwynwyd o flaen llaw:

'A wnaiff yr aelod Cabinet roi'r wybodaeth ddiweddaraf o ran sut mae'r Ddinas wedi ymdopi â llifogydd diweddar ledled Casnewydd ac yn bwysig pa fentrau a mesurau ataliol y dylid eu cyflawni fel y bydd stormydd o'r maint yma yn effeithio’n llai andwyol arnom wrth symud ymlaen.'

Ymatebodd y Dirprwy Arweinydd yr Aelod Cabinet dros Wasanaethau’r Ddinas

Gweithiodd staff Gwasanaethau'r Ddinas ar sail amserlen shifftiau o brynhawn Gwener tan fore Llun yn rhoi camau ataliol ar waith ac yn ymateb i geisiadau am gymorth. Ymdriniwyd â mwy na 120 o ddigwyddiadau ar wahân, oedd yn ymwneud yn bennaf â:

         Ceisiadau am fagiau tywod (cyflenwyd bagiau tywod i dros 1,000 o breswylwyr)

         Gylïau wedi'u blocio

         Arwyddion traffig nad ydynt yn gweithio (oherwydd bod d?r ynddynt)

         Coed wedi cwympo

Caewyd tair ffordd am gyfnod byr: Yr A48, Penhow, Coast Road Marshfield a Cardiff Road ger Pont Ebwy.

Roedd amddiffynfeydd rhag llifogydd yn cael eu defnyddio pan fo angen gan gynnwys cau Porth Gwastad ym Malpas Brook. Yn dilyn y digwyddiad, mae pontydd afonydd a ffosydd critigol wedi'u harchwilio ac nid oes unrhyw bryderon strwythurol enbyd, ond mae swyddogion hefyd yn gweithio gyda ChyfoethNaturiol Cymru i fynd i'r afael ag unrhyw sbwriel sy'n cronni ar bontydd afonydd.

Er mwyn mynd i'r afael â llifogydd ar safle Redrow, mae'r datblygwr yn bwriadu rhoi mesurau amddiffyn rhag llifogydd dros dro ar waith  i ddiogelu'r datblygiad; mae cyfarfod gyda swyddogion y Cyngor yn cael ei drefnu i ystyried atebion parhaol.

Mae Llywodraeth Cymru hefyd wedi sefydlu nifer o gronfeydd ar gyfer cymorth ariannol:

         Cymorth i gynghorau – drwy'r Cynllun Cymorth Ariannol Brys

         Cymorth i aelwydydd – bydd cymorth i'r rhai y mae llifogydd yn effeithio arnynt yn cael ei roi drwy Daliadau Cymorth Brys.

         Cymorth i fusnesau – Mae Busnes Cymru yn cynnig cyngor a chymorth i gwmnïau yr effeithir arnynt a byddant yn eu cyfeirio at Fanc Datblygu Cymru os bydd angen benthyciadau arnynt.

Mae gwaith amddiffyn rhag llifogydd sylweddol eisoes wedi'i wneud yn Shaftesbury, ac mae swyddogion wrthi'n gweithio gyda ChyfoethNaturiol Cymru i ddatblygu cynlluniau ar gyfer gwaith lliniaru llifogydd pellach yn Stephenson Street.  Mae'r Cyngor wedi ymrwymo i weithio mewn partneriaeth â Cyfoeth Naturiol Cymru a Llywodraeth Cymru i adolygu a gwella amddiffynfeydd rhag llifogydd a thrwy ei rôl fel corff cymeradwyo draeniau cynaliadwy, bydd CDC hefyd yn sicrhau y bydd datblygiadau newydd sy’n fwy na 100 metr sgwâr yn cydymffurfio â'r rheoliadau newydd.

Cwestiwn atodol:

Diolchodd y Cynghorydd Mogford i bawb oedd yn rhan o’r gwaith.

ii.          Yr Aelod Cabinet dros Addysg a Sgiliau

Gofynnodd y Cynghorydd J Watkins y cwestiwn canlynol a gyflwynwyd o flaen llaw:

'Ysgrifennodd Prifathrawon Cynradd atoch yn ddiweddar yn amlinellu eu pryderon difrifol am faterion gan gynnwys cyflwr adeiladau ysgolion ac ariannu ysgolion, beth fu eich ymateb i'w llythyr?'

Ymatebodd yr Aelod Cabinet dros Addysg a Sgiliau:

Ysgrifennodd Cymdeithas Prifathrawon Cynradd Casnewydd at y Cabinet yn  ...  view the full Cofnodion text for item 9.

To provide an opportunity to pose questions to the Chairs of the Committees in line with Standing Orders.

Process:

No more than 10 minutes will be allocated at the Council meeting for questions to each Chair.

Members must submit their proposed questions in writing in advance in accordance with Standing Orders.  If members are unable to ask their question orally within the allocated time, remaining questions will be answered in writing.  The question and response will be appended to the minutes.

The question must be addressed through the Mayor or the person presiding at the meeting and not directly to the person being questioned.

Questions will be posed to Committee Chairs in the following order:

      i.        Scrutiny Committees

a.    Overview and Scrutiny Management Committee

b.    Performance Scrutiny Committee – People

c.    Performance Scrutiny Committee – Place and Corporate

d.    Performance Scrutiny Committee – Partnerships

     ii.        Planning Committee

    iii.        Licensing Committee

   iv.        Democratic Services Committee

For information:  A digest of recent decision schedules issued by Cabinet, Cabinet Members and Minutes of recent meetings of Committees has been circulated electronically to all Members of the Council.

Nodi cofnodion cyfarfod diweddaraf y Pwyllgor Gwasanaethau Democrataidd a gynhaliwyd ar 24 Hydref 2019 a 20 Chwefror 2020.

Nodwyd Cofnodion cyfarfodydd y Pwyllgor uchod a gynhaliwyd ar 24 Hydref 2019 a 20 Chwefror 2020, ynghyd â'r argymhellion canlynol, a gyflwynwyd gan y Cynghorydd M Evans yn absenoldeb Cadeirydd y Pwyllgor Gwasanaethau Democrataidd.

Dywedodd y Cadeirydd y dylid gwneud cytundeb cyfansawdd ar y tri phwynt cyntaf a gyflwynwyd yn y ddau gyfarfod blaenorol.

Eiliwyd y Cofnodion gan y Cynghorydd R Mogford a chytunwyd arnynt yn unfrydol.

Penderfynwyd:

         24 Hydref 2019

Cadeirydd y Cyngor

Na ddylai'r Cyngor benodi Cadeirydd y Cyngor/Aelod Llywyddol.

         20 Chwefror 2020

Adolygiad o’r Cyfansoddiad - Cynllun Dirprwyo Swyddogion Diwygiedig

Bod y Cyngor yn cytuno ar y newidiadau arfaethedig i'r Cynllun Dirprwyo i Swyddogion ac yn argymell y dylid ei fabwysiadu fel rhan 3 Atodiad 3 o'r Cyfansoddiad yng nghyfarfod Cyngor.

         Cymorth i Gynghorwyr gyda’u Gwaith Ward

Bod y Cyngor yn cytuno y dylai'r trefniadau presennol mewn perthynas â chyfarfodydd ward barhau.

         Cynllun Lwfansau

Bod y Cyngor yn nodi a chytuno ar y Cynllun Lwfansau newydd.

Yng nghyfarfod Pwyllgor y Gwasanaethau Democrataidd ar 20 Chwefror 2020, argymhellwyd y dylai'r Pwyllgor, ar ôl trafod ac ystyried yn ofalus iawn, gyflwyno ymateb i'r Comisiwn Ffiniau i'r perwyl bod y cynigion drafft yn cael eu derbyn yn gyffredinol ond y dylai Betws a Beechwood barhau’n wardiau tri aelod oherwydd y materion cymdeithasol ac economaidd penodol yn yr ardaloedd hynny a swm y gwaith a gynhyrchir ar gyfer eu Cynghorwyr ward.

Trafodwyd y Comisiwn Ffiniau ar wahân a gwnaed y sylwadau canlynol:

         Cefnogodd y Cynghorydd Clarke yr aelodau ychwanegol ar gyfer ward Beechwood a Betws.

         Ni chefnogodd y Cynghorydd M Evans yr aelod ychwanegol ar gyfer Ward Beechwood.

Penderfynwyd:

20 Chwefror 2020

Adolygiad y Comisiwn ffiniau o Drefniadau Etholiadol - Cynigion Drafft

Bod y Cyngor yn cytuno â’r argymhelliad uchod a wnaed gan Bwyllgor y Gwasanaethau Democrataidd.