Agenda and minutes

Dim  

Cadarnhawyd bod cofnodion y cyfarfod diwethaf yn gofnod cywir a phriodol.

Gofynnodd y Cynghorydd Hourahine ynghylch cyd-destun y gefnogaeth a oedd i'w darparu mewn cyfarfodydd wardiau, ond eglurodd y Cadeirydd yr hyn a drafodwyd.

Roedd pob aelod yn cytuno gyda'r eglurhad.

Cyflwyniad gan y Rheolwr Gwasanaethau Democrataidd ac Etholiadol

Cyflwynwyd yr eitem hon gan y Rheolwr Gwasanaethau Democrataidd ac Etholiadol.

·       Roedd Deddf Etholiadau 2022 wedi arwain at rai newidiadau allweddol gyda'r mwyaf o'r rheini yn cyflwyno Prawf Adnabod Pleidleiswyr yn ogystal â newidiadau mewn meysydd eraill fel pleidleiswyr yr UE a'r rhai dramor. Fodd bynnag, roedd ffocws y cyflwyniad ar y Prawf Adnabod Pleidleisiwyr.

·       Pwrpas Prawf Adnabod Pleidleiswyr oedd lleihau'r risg o dwyll pleidleiswyr yn ogystal â gwneud y broses etholiadol yn decach. Bydd y Prawf Adnabod Pleidleiswyr hefyd yn atal y drosedd etholiadol a elwir yn gambersonadu ond bu rhywfaint o feirniadaeth mewn perthynas â phrawf adnabod pleidleiswyr gan ei bod yn gwneud yn anoddach i rai bleidleisio.

·       O 4 Mai 2023 bydd y rheolau yn berthnasol i etholiadau seneddol yn ogystal ag etholiadau'r Comisiwn Heddlu a Throseddu.

·       Yn Lloegr bydd hefyd yn berthnasol i etholiadau lleol a refferenda

·       O 5 Hydref 2023 bydd Prawf Adnabod Pleidleiswyr hefyd yn berthnasol i Etholiadau Cyffredinol

·       Mae 23 math derbyniol o brawf adnabod yn cynnwys pasbortau a thrwyddedau gyrru, gall y rhain fod wedi dod i ben os oes tebygrwydd.

·       Os nad oes gan berson brawf adnabod dilys, mae'n dal i allu gwneud cais am Brawf Adnabod Pleidleisiwr.

·       Darperir Prawf Adnabod Pleidleiswyr yn rhad ac am ddim o'r Swyddfa Gofrestru Etholiadol a thrwy ymchwil disgwylir y bydd angen Prawf Adnabod Pleidleiswyr ar oddeutu 5% o bleidleiswyr.

·       Yng Nghymru doedd Prawf Adnabod Pleidleiswyr ddim yn cael ei hysbysebu eto ond yn Lloegr mae wedi cael cyhoeddusrwydd oherwydd ei fod yn dod i rym ar gyfer etholiadau yn Lloegr yn gyntaf.

·       Gellir gwneud y cais ar-lein neu ei gefnogi'n bersonol.

·       Mae canolfan gyflawni ganolog yn bodoli ar hyn o bryd ond gallai hyn symud i raddfa fwy lleol yn y dyfodol.

·       Bydd y Prawf Adnabod Pleidleiswyr ffisegol yn ddogfen A4 a bydd ganddo rai mesurau diogelwch fel y rhai a ddefnyddir o fewn arian cyfred cyfreithiol.

·       Bydd y Comisiwn Etholiadol yn rhoi cyhoeddusrwydd i'r angen am y Prawf Adnabod Pleidleiswyr cyn y bwriedir cynnal y pleidleisio, yn ogystal â darparu deunyddiau i gynghorau lleol er mwyn iddynt ddosbarthu i breswylwyr

·       Rhaid i orsafoedd pleidleisio gael lle er mwyn i bobl ddangos eu Prawf Adnabod Pleidleiswyr yn breifat, bydd cyllid ar gyfer unrhyw ddeunyddiau sydd eu hangen ar gyfer y gofod hwn yn cael ei ddarparu.

·       Mae gan y Swyddog Llywyddu yn yr orsaf bleidleisio yr hawl i wrthod pleidleisiwr os nad oes ganddo brawf adnabod dilys, neu os yw'n teimlo nad yw'r prawf adnabod a ddarperir yn gyfreithlon. Mae'r penderfyniad i wrthod yn derfynol, ond gall y gwrthodiadau hyn fod yn destun adolygiad.

·       Bydd heriau fel codi ymwybyddiaeth er mwyn i'r trigolion gael digon o amser i gael eu Prawf Adnabod Pleidleiswyr

·       Mae'r Comisiwn Etholiadol yn canolbwyntio ar sicrhau nad oes unrhyw gymunedau'n cael eu difreinio

·       Bydd cyllid ar gael ym mis Ebrill 2023 ac Ebrill 2024.

Cwestiynau:

Holodd Aelod o'r Pwyllgor faint o achosion o dwyll etholiad a adroddwyd yng Nghasnewydd.

·       Cadarnhaodd y Rheolwr Democrataidd a Gwasanaethau Etholiadol bod 266 o  ...  view the full Cofnodion text for item 3.

Cyflwynodd y Rheolwr Gwasanaethau Democrataidd ac Etholiadol y pwnc hwn.

·       Roedd y Pwyllgor Gwasanaethau Democrataidd yn gyfrifol am sicrhau bod yr Aelodau yn cael  hyfforddiant a datblygiad rhesymol.

·       Nod yr hyfforddiant a'r cymorth oedd helpu cynghorwyr i gyflawni eu dyletswyddau.

·       Y ffocws oedd rhoi gwybodaeth i aelodau pan fo angen fel na fyddent yn cael eu gorlethu.

·       Cynlluniwyd y sesiynau i fod yn rhyngweithiol yn ogystal â darparu arbenigedd oddi fewn a'r tu allan i'r cyngor.

·       Rhoddwyd enghraifft lle rhoddwyd hyfforddiant ariannol i'r aelodau yn ystod mis Rhagfyr oherwydd yr ymgynghoriad ar y gyllideb.

·       Recordiwyd y rhan fwyaf o'r sesiynau hyfforddi, gyda'r recordiadau hynny yn cael eu storio mewn ffeil a rennir ar Teams.

·       Trefnwyd sesiynau galw heibio TG hefyd i helpu aelodau gydag unrhyw faterion technegol.

·       Rhoddwyd manylion am bresenoldeb yr hyfforddiant i'r aelodau.

·       Mae modiwlau hyfforddi eraill hefyd wedi cael eu rhedeg fel y rhai ar Drais yn erbyn Menywod.

·       Gofynnodd y Rheolwr Gwasanaethau Democrataidd ac Etholiadol a hoffai'r pwyllgor gynnal arolwg cyffredinol ar yr hyfforddiant a ddarparwyd.

Cwestiynau

Gofynnodd y Cadeirydd a oedd yn ofynnol i aelodau'r Pwyllgor Trwyddedu a Chynllunio gwblhau eu hyfforddiant priodol.

·       Dywedodd y Rheolwr Gwasanaethau Democrataidd ac Etholiadol wrth y cadeirydd y byddent yn gwirio i weld a oedd yr holl Aelodau wedi cwblhau'r hyfforddiant.

Amlygodd Aelod o'r Pwyllgor fod 6 Aelod nad oeddent eto wedi cwblhau eu hyfforddiant cod ymddygiad a gofynnodd a oeddent wedi cofrestru ar y cwrs nesaf sydd ar gael.

·       Cadarnhaodd y Rheolwr Gwasanaethau Democrataidd ac Etholiadol fod y 6 aelod wedi'u cofrestru.

Gofynnodd Aelod o'r Pwyllgor a ellid atgoffa'r Aelodau o'r cwrs hyfforddi Cod Ymddygiad.

Nododd Aelod o'r Pwyllgor fod y cyhoedd yn gofyn yn aml i Gynghorwyr eirioli drostynt ynghylch materion tai a gofynnodd am hyfforddiant ar y ffordd orau i'w cynghori.

·       Dywedodd y Rheolwr Gwasanaethau Democrataidd ac Etholiadol y gallai hyn gael ei ddarparu

Teimlai Aelod o'r Pwyllgor nad oedd llawer o bobl yn ymgymryd â'r Hyfforddiant Llythrennedd Carbon.

Eglurodd y Rheolwr Gwasanaethau Democrataidd ac Etholiadol wrth yr aelod, oherwydd y lleoedd cyfyngedig ar y cwrs, mai dim ond ychydig o aelodau oedd yn gallu ymgymryd ag ef ond bod yr holl leoedd wedi'u llenwi

Cyflwynir gan y Rheolwr Gwasanaethau Democrataidd ac Etholiadol

·       Byddai'r Pwyllgor yn canolbwyntio ar waith Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus Gwent fel y nodir yn adran 35 o Ddeddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol 2015.

·       Ym Mhwyllgor Craffu Partneriaethau Tachwedd, datryswyd cylch gorchwyl y pwyllgor, gydag argymhelliad gan 2 gynrychiolydd i'r Cyngor llawn.

·       Daeth Deddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol 2015 i rym ym mis Ebrill 2016, i wella Lles Economaidd, Amgylcheddol a Diwylliannol Cymdeithasol Cymru. Y nod oedd datblygu cynllun i ddiwallu anghenion Cymru yn y cyfnod presennol heb rwystro anghenion posib cenedlaethau'r dyfodol.

·       Derbyniodd BGC Gwent delerau mewn adroddiad a ddrafftiwyd gan Gyngor Blaenau Gwent.

·       Argymhellir na all aelodau fod â rolau Gweithredol neu Gabinet

·       O dan gyfansoddiad y Cyngor rhaid penodi cynrychiolwyr i gyrff allanol drwy'r Cyngor llawn oni bai bod penodiad yn swyddogaeth Weithredol.

·       Gan adlewyrchu'r dirwedd wleidyddol, byddai'r ddau aelod yn dod o'r Blaid Lafur.

Cytunwyd:

Cytunodd Aelodau'r Pwyllgor gydag argymhellion yr adroddiad.

Y Flaenraglen Waith

Bydd ymholiadau ynghylch y Rheolau Sefydlog a godwyd yng nghyfarfod blaenorol y Cyngor yn cael eu cyflwyno i'r cyfarfod nesaf.

Byddai diweddariadau pellach ar ymholiadau deddfwriaeth a godwyd yn y cyfarfod a gynhaliwyd heddiw yn cael eu cyflwyno i'r cyfarfod canlynol.

Nododd y Cadeirydd y byddent yn hoffi i’r drefn ar gyfer absenoldeb yr Arweinydd yn y Cyngor fel y mae’n ymwneud â’r sesiwn Holi ac Ateb o fewn y Cyngor gael ei chyflwyno yn y cyfarfod nesaf.

Nododd y Rheolwr Gwasanaethau Democrataidd ac Etholiadol hefyd ddod â'r adborth yn ôl o flwyddyn gyntaf y strategaeth cyfranogi i gyfarfod diweddarach.

Nododd y Rheolwr Democrataidd a Gwasanaethau Etholiadol hefyd ddod â gwybodaeth am staffio etholiadol fel y mae'n ymwneud â'r ddeddfwriaeth newydd i'r cyfarfod canlynol.

Nododd y Rheolwr Gwasanaethau Democrataidd ac Etholiadol y gellir dod â deddfwriaeth ynghylch etholiadau i'r cyfarfod nesaf.

Cwestiynau

Atgoffodd y Cadeirydd yr aelodau i ystyried unrhyw eitemau y teimlant fyddai'n bwysig i'w codi ar gyfer cyfarfodydd yn y dyfodol.

Holodd Aelod o'r Pwyllgor a allai sesiynau hyfforddi gael Modiwlau E-Ddysgu ar-lein i gynorthwyo cynghorwyr nad oeddent yn gallu mynychu'r cyfarfod yn bersonol.

·       Nododd y Rheolwr Gwasanaethau Democrataidd ac Etholiadol y pwynt da hwn a bod hon yn eitem oedd yn cael ei thrafod ar hyn o bryd.

27 April 2023 at 10am

27 Ebrill am 10am-Ystafell Bwyllgor 1.

PwyllgorGwasanaethau Democrataidd, 21 Chwefror 2023- YouTube