Agenda a Chofnodion

Datganodd y Cynghorydd Pimm fuddiant oherwydd cysylltiadau sy'n ymwneud ag eitemau 5 a 6 ar yr agenda.

Datganodd aelodau'r Pwyllgor fuddiannau mewn eitem 4 gan ei bod yn ymwneud â swyddi llywodraethwyr ar fyrddau ysgolion yng Nghasnewydd.

Cadarnhawyd bod cofnodion y cyfarfod diwethaf yn gofnod cywir a phriodol.

a)    Cyflwyniad gan Swyddog

b)    Trafodaeth a chwestiynau i’r Pwyllgor

c)    Casgliad ac argymhellion 

Gwahoddedigion:

-          Sarah Morgan (Pennaeth Addysg)

-          Geraint Willington (Cyfarwyddwr y GCA: Adnoddau, Busnes a Llywodraethu)

-          Marc Belli (Prif Bartner Gwella Ysgolion y GCA)

-          Ed Pryce (Cyfarwyddwr Cynorthwyol y GCA: Polisi a Strategaeth)

Cyflwynodd y Pennaeth Addysg yr adroddiad. Rhoddodd Cyfarwyddwr y GCA: Adnoddau, Busnes a Llywodraethu a Chyfarwyddwr Cynorthwyol y GCA: Polisi a Strategaeth drosolwg o’r adroddiad.  

Gofynnodd y Pwyllgor y canlynol:

• Gofynnodd y Pwyllgor am bwysigrwydd gwaelodliniau ar gyfer mesur gwelliant ysgolion. Cynghorodd Cyfarwyddwr Cynorthwyol y GCA yn erbyn sgorio ysgolion ond yn ei farn ef roedd gwaelodliniau’n angenrheidiol. Pwysleisiodd bwyll wrth osod gwaelodliniau, gan ganolbwyntio ar weithio gydag ysgolion dros ddulliau h?n o sgorio ysgolion. Gofynnodd y Pwyllgor pam mai ychydig o ysgolion oedd wedi gosod gwaelodliniau. Eglurwyd mai’r GCA, nid ysgolion, a oedd yn gosod gwaelodliniau drosto ei hun i dynnu sylw at ysgolion a oedd angen cymorth. 

• Gofynnodd y Pwyllgor am rôl y GCA. Dywedwyd wrtho fod y GCA yn gweithio gyda sampl ranbarthol o 40 ysgol ond nid oedd yn gwybod pa ysgolion a oedd yn rhan o'r sampl. Ceisiodd y Pwyllgor ddeall mewnbwn y GCA i ddewis ysgolion y sampl a maint y sampl. Esboniodd Cyfarwyddwr y GCA fod ymgynghorydd annibynnol wedi penderfynu mai 30 oedd maint lleiaf y sampl, gyda 40 yn uwch na'r isafswm yn seiliedig ar gyfyngiadau. Esboniodd Cyfarwyddwr Cynorthwyol y GCA ymhellach fod cyfyngu ar y sampl wedi helpu i gynnal gwell parhad yng ngwaith y GCA. Gofynnodd y Pwyllgor pam nad oedd y GCA yn ymwybodol o hunaniaethau ysgolion y sampl. Dywedodd Cyfarwyddwr Cynorthwyol y GCA fod hyn yn lleihau rhagfarn tuag at yr ysgolion hynny.

• Gofynnodd y Pwyllgor a oedd y GCA yn effeithio ar Gynlluniau Datblygu Ysgolion. Nododd Prif Bartner Gwella Ysgolion y GCA fod ysgolion yn gosod eu cynlluniau eu hunain, gyda’r GCA yn cefnogi eu hanghenion. Dywedodd Cyfarwyddwr Cynorthwyol y GCA fod hyn yn seiliedig ar y sampl 40 ysgol, nid pob ysgol. Esboniodd y Pennaeth Addysg fod ysgolion yn gwerthuso eu hunain, gyda Swyddogion yn helpu i ddadansoddi ffocws cynlluniau datblygu ar nodau ac amcanion.

• Nododd y Pwyllgor y bwlch ariannu cynyddol ar gyfer y GCA a gofynnodd a fyddai myfyrwyr yn cael blaenoriaeth gydag arian ychwanegol. Esboniodd Cyfarwyddwr y GCA: Adnoddau, Busnes a Llywodraethu fod y GCA yn ymdrechu i weithio o fewn yr arian a roddir, gan sicrhau bod arian yn mynd i'r lle iawn.

• Gofynnodd y Pwyllgor a fyddai’r GCA yn defnyddio technoleg fel deallusrwydd artiffisial (DA). Nododd Cyfarwyddwr Cynorthwyol y GCA nad yw’r Gwasanaeth yn gweithredu newidiadau technoleg mewn ysgolion yn uniongyrchol, gan mai'r awdurdod lleol sy'n gyfrifol am hyn, ond mae’n annog ysgolion i hwyluso'r defnydd ohoni. Mae tîm mewnol y GCA yn defnyddio technoleg ac mae hyfforddiant yn cael ei greu i fynd i'r afael ag ofnau ysgolion ynghylch DA. Dywedodd Prif Bartner Gwella Ysgolion y GCA y dylid ymgorffori DA, ddim ei ddefnyddio fel amnewidiad.

• Gofynnodd y Pwyllgor a oedd Cymru'n cael trafferthion academaidd o gymharu â gwledydd  ...  view the full Cofnodion text for item 3.

a)    Cyflwyniad gan Swyddog

b)    Trafodaeth a chwestiynau i’r Pwyllgor

c)    Casgliad ac argymhellion 

-          Rhys Cornwall (Cyfarwyddwr Strategol – Trawsnewid a Chorfforaethol)

-          Janice Dent (Rheolwr Polisi a Phartneriaeth)

-          Helen Gordon (Uwch Swyddog Polisi a Phartneriaeth)

-          Sam Slater (Pennaeth Strategaeth, Swyddfa Comisiynydd Heddlu a Throseddu Gwent)

Cyflwynodd y Cyfarwyddwr Strategol yr adroddiad i’r Pwyllgor. Rhoddodd y Rheolwr Polisi a Phartneriaeth a’r Uwch Swyddog Polisi a Phartneriaeth drosolwg o'r adroddiad.

Gofynnodd y Pwyllgor y canlynol:

• Canmolodd y Pwyllgor y ffaith bod yr adroddiad wedi’i greu mewn gwahanol ieithoedd a gofynnodd sut y cysylltwyd â grwpiau cymunedol i gael ymatebion, gan fod nifer yr ymatebion yn isel mewn ardaloedd â chymunedau amrywiol. Nododd yr Uwch Swyddog Polisi a Phartneriaeth iddynt ymgynghori â Chysylltwyr Cymunedol a grwpiau tebyg ond nad oeddent yn si?r pam fod nifer y bobl yn cymryd rhan yn yr ymgynghoriad yn isel. Dywedon nhw fod ymgynghoriad wyneb yn wyneb wedi'i sefydlu yn y Ganolfan Gap. Roedd yr adroddiad yn adlewyrchu mwy o ddata ansoddol, gyda'r mwyafrif yn teimlo'n ddiogel yng Nghasnewydd. Nododd y Rheolwr Polisi a Phartneriaeth fod pobl yn debygol o deimlo'n ddiogel oherwydd tai diogel ac mae teimlo'n ddiogel yn y gymuned yn arwain at ymfalchïo ynddi.

• Gofynnodd y Pwyllgor am ddefnyddio dulliau eraill i gael cyfranogiad ehangach gan boblogaeth amrywiol Casnewydd. Dywedodd y Cyfarwyddwr Strategol fod arferion gorau o ymgynghoriadau eraill yn cael eu harchwilio i ennyn mwy o ymatebion. Nododd y Rheolwr Polisi a Phartneriaeth y gallent ddysgu o gyfranogiad sefydliadau partner gyda grwpiau cymunedol, fel Heddlu Gwent. Nododd hefyd fater gorflinder o ran ymgynghoriadau a'r angen i fod yn ddoethach wrth ymgynghori â grwpiau cymunedol.

Canmolodd y Pwyllgor ansawdd yr adroddiad ond cafodd ei synnu gan ddosbarthiad poblogaeth Casnewydd. Gofynnodd sut roedd ardaloedd gwledig â phoblogaethau tenau yn teimlo am ddiogelwch a gofynnodd am sicrwydd nad oedd poblogaethau gwledig yn cael eu hanghofio. Nododd y Cyfarwyddwr Strategol fod y lledaeniadau poblogaeth amrywiol yn wynebu heriau gwahanol o ran trosedd ond bod y Cyngor yn gweithio gyda Heddlu Gwent ar yr heriau hyn. Gofynnodd y Pwyllgor am ddadansoddiad o'r ymatebion yn ôl lleoliad a chytunodd yr Uwch Swyddog Polisi a Phartneriaeth i'w roi.

• Gofynnodd y Pwyllgor a gysylltwyd â chymdeithasau tai i gael adborth. Esboniodd yr Uwch Swyddog Polisi a Phartneriaeth fod gwaith partneriaeth wedi digwydd gyda landlordiaid cymdeithasol cofrestredig ond bod angen adeiladu ar hyn, er na chodwyd unrhyw faterion penodol.

• Gofynnodd y Pwyllgor sut y disgyblodd cymdeithasau tai ymddygiad gwrthgymdeithasol. Nododd y Cyfarwyddwr Strategol fod partneriaid yn cael eu defnyddio'n dactegol ar gyfer materion landlord cymdeithasol cofrestredig penodol, ond ni chasglwyd y wybodaeth honno ar gyfer yr adroddiad hwn.

• Gofynnodd y Pwyllgor sut mae gwybodaeth adroddiadau’n bwydo i broffiliau lles cymunedol. Dywedodd y Rheolwr Polisi a Phartneriaethau y byddai'r Hyb Gwybodaeth yn rhannu gwybodaeth gyda phartneriaid.

Diolchodd y Pwyllgor i'r swyddogion am fod yn bresennol.

Casgliadau

-          Canmolodd y Pwyllgor gyflwyniad a hygyrchedd yr adroddiad. Yn ogystal, canmolodd yr ymdrech i ddosbarthu'r adroddiad mewn sawl iaith, gan gydnabod pwysigrwydd cyrraedd cynulleidfa amrywiol a sicrhau cynwysoldeb mewn cyfathrebu.

-          Pwysleisiodd y Pwyllgor bwysigrwydd cydnabod  ...  view the full Cofnodion text for item 4.

a)    Cyflwyniad gan Swyddog

b)    Trafodaeth a chwestiynau i’r Pwyllgor

c)    Casgliad ac argymhellion 

Gwahoddedigion:

-          Rhys Cornwall (Cyfarwyddwr Strategol – Trawsnewid a Chorfforaethol)

-          Janice Dent (Rheolwr Polisi a Phartneriaeth)

-          Helen Gordon (Uwch Swyddog Polisi a Phartneriaeth)

-          Sam Slater (Pennaeth Strategaeth, Swyddfa Comisiynydd Heddlu a Throseddu Gwent)

Cyflwynodd y Cyfarwyddwr Strategol yr adroddiad i’r Pwyllgor. Yna rhoddodd y Rheolwr Polisi a Phartneriaeth, yr Uwch Swyddog Polisi a Phartneriaeth a Phennaeth Strategaeth Swyddfa Comisiynydd Heddlu a Throseddu Gwent drosolwg o'r adroddiad.

Gofynnodd y Pwyllgor y canlynol:

• Nododd y Pwyllgor anghysondeb ar dudalen 179 yr adroddiad ynghylch ystadegau "Troseddau sy'n gysylltiedig ag Arfau" a "Throseddau Trais a Rhywiol," a oedd yn ymddangos fel pe baent yn dangos yr un ffigurau ar gyfer Casnewydd a Gwent gyfan. Dywedodd y Rheolwr Polisi a Phartneriaeth y byddai hyn yn cael ei gywiro.

• Tynnodd y Pwyllgor sylw at bwysigrwydd llinellau cyffuriau a'r defnydd o arfau llafnog amgen mewn troseddau. Gofynnodd a oedd y rhain wedi'u cynnwys yn y data troseddau cyllell a gwn. Nododd Pennaeth Strategaeth Swyddfa Comisiynydd Heddlu a Throseddu Gwent fod yr holl arfau wedi'u cynnwys yn yr ystadegau troseddau cyllell a gwn.

• Nododd y Pwyllgor ostyngiad yn nifer y troseddwyr yn mynd i ysbytai oherwydd anafiadau troseddol. Tynnodd Pennaeth Strategaeth Swyddfa Comisiynydd Heddlu a Throseddu Gwent at y ffaith, er bod y data’n dangos gostyngiad, nad yw'n nodi'r achos, a fyddai'n cael ei archwilio ymhellach.

• Gofynnodd y Pwyllgor a oedd yr adroddiad yn sefyll ar ei ben ei hun neu a oedd yn gysylltiedig â phroffiliau cymunedol. Nododd Pennaeth Strategaeth Swyddfa Comisiynydd Heddlu a Throseddu Gwent ei fod yn bodloni gofynion y Swyddfa Gartref, ond bod yr adroddiad yn bwydo cynllunio lleol.

• Gofynnodd y Pwyllgor am ddata fesul ward ac i'r heriau sy'n wynebu ymgynghori, fel anhysbysrwydd, gael eu hamlygu. Nododd y Cyfarwyddwr Strategol, gan fod yr adroddiad yn ei fabandod, fod lle i dyfu. Rhoddwyd gwybod i'r Pwyllgor y byddai'r adroddiad yn cael ei ddwyn yn ôl ato. Tynnodd y Cyfarwyddwr Strategol at y ffaith hefyd fod rhai o effeithiau byd go iawn y data yn gymharol fach o'u cymharu â'u canrannau. Esboniodd Pennaeth Strategaeth Swyddfa Comisiynydd Heddlu a Throseddu Gwent fod ymgysylltu lleol yn flaenoriaeth allweddol.

• Mynegwyd pryder gan y Pwyllgor ynghylch realiti cyfraddau troseddau cynyddol. Mynegodd y Pwyllgor bryder hefyd ynghylch y cynnydd mewn troseddau rhywiol yn erbyn menywod. Tynnodd y Rheolwr Polisi a Phartneriaeth sylw at y ffaith bod angen ystyried mater troseddau yn erbyn menywod yn fanylach.

• Tynnodd y Pwyllgor sylw at effaith gadarnhaol mwy o fenywod yn rhoi gwybod am droseddau yr oeddent wedi'u profi. Cytunodd y Rheolwr Polisi a Phartneriaeth gydag arsylw’r Pwyllgor.

• Gofynnodd y Pwyllgor a oedd troseddau casineb yn cynyddu ac a oedd grwpiau ethnig penodol yn cael eu targedu gan gyflawnwyr ond hefyd gan orfodi'r gyfraith. Nododd y Cyfarwyddwr Strategol fod hwn yn bwynt pwysig, gan dynnu sylw at ei bwysigrwydd o fewn yr adroddiadau gwrthderfysgaeth a chymunedol.

• Gofynnodd y Pwyllgor am eglurhad ar y term "parth diogelwch cymunedol." Nododd y Cyfarwyddwr Strategol ei fod yn cael sylw dan fynegai Llywodraeth Cymru ond y  ...  view the full Cofnodion text for item 5.

a)      Forward Work Programme Update (Appendix 1)

b)      Actions Plan (Appendix 2)

-          Neil Barnett (Ymgynghorydd Craffu)

a)   Diweddariad ar y Flaenraglen Waith (Atodiad 1)

Cyflwynodd yr Ymgynghorydd Craffu’r Flaenraglen Waith, a dywedodd wrth y Pwyllgor am y pynciau oedd i’w trafod yng nghyfarfod nesaf y pwyllgor:

Dydd Mercher 24 Ebrill 2024, yr eitemau ar yr agenda;

• Partneriaeth Wastesavers
• Diweddariad ar Wasanaethau Maethu a Mabwysiadu

b)    Cynllun Camau Gweithredu (Atodiad 2)

Rhoddodd yr Ymgynghorydd Craffu ddiweddariad i’r Pwyllgor ar y daflen camau gweithredu a dywedodd fod pob cam gweithredu yn gyfredol.

Daeth y cyfarfod i ben am 7.02pm